Hakkari’de her biri festival havasında geçen düğünlerde yöresel kıyafet geleneği sürdürülüyor.
Bu gelenek aynı zamanda bir istihdam alanını beraberinde getiriyor.
Yöresel kıyafete olan ilgi nedeniyle il merkezi ve ilçelerde çok sayıda atölye kurulu.
Düğünlerin 2 gün 2 gece sürdüğü Hakkari’de kadınların tümü düğünlerde mutlaka yöresel kıyafet giyiyor. Erkekler ise bir gün yöresel kıyafet giyerken ertesi gün takım elbise giymeyi tercih ediyor.
Yüzyıllardır sürdürülen yöresel kıyafet geleneği birçok insana ekmek kapısı oldu. Atölyeler müşterilerine birçok model ve kumaş seçeneği sunuyor.
Şemdinli’de yaşayan Bilal Taşçı da bu talebi görerek atölye kuranlardan biri. 10 yıl İstanbul’da tekstil atölyelerinde işçi olarak çalıştığını belirten Taşçı şöyle diyor:
İstanbul’da dikim işini öğrendikten sonra memleketime döndüm. Burada bir terzi dükkanı açtım. Bir süre terzilik yaptıktan sonra yöresel kıyafete olan ilgiyi fark edince dükkanı yöresel kıyafet dikim atölyesine çevirme kararı aldım. Bu yerinde bir karardı çünkü inanılmaz bir talep var. Şemdinli’de kadın ve erkeklerin geneli sadece düğünlerde değil normal hayatlarında da yöresel kıyafet giyer. Diğer ilçelerde ise genelde düğünlerde bu durum böyledir.
Taşçı, yöresel kıyafetlerin hazır olarak satılmadığını belirtti ve ekledi:
Yöresel kıyafetler kişinin beden ölçülerine göre dikilmediği zaman güzel olmuyor. O yüzden buralarda çocuk yöresel kıyafeti dışında hazır yöresel kıyafet bulmanız çok zor. Her müşterimiz bizzat atölyemize uğrar, ölçülerini alırız. Seçtiği veya getirdiği kumaşı bizler istediği modele göre diker ve test için çağırırız. Eğer kıyafeti dilediği gibi olmuşsa son halini verip müşterimize teslim ediyoruz. Yöremizde erkeklerin giydiği yöresel kıyafetler genel olarak “Şal u şepik”, kadınların giydikleri kıyafetler ise “Kiras-Fistan” olarak adlandırılır. Günlük hayatta ve düğünlerde sürekli giyildiği için çok yoğun talep var.
Şal u Şepik ve Kiras-Fistan olarak adlandırılan bu yöresel kıyafetler için iç piyasadaki kumaşlar kullanıldığı gibi Irak, İran ve Dubai’den getirtilen kumaşlar da kullanılıyor.
Kumaş ve dikimiyle beraber bir yöresel kıyafetin fiyatı 180 TL ile 600 TL arasında değişiyor.
Şal u Şepik’in çok ince tiftik ipliğinden dokunduğunu belirten taşçı bu kumaşları özel bir stilde dikerek sattıklarını söyledi. Kaya şöyle devam etti:
Şal u Şepik, yelek ve şelema olmak üzere dört parçadan oluşur. Şal, geniş boru paçalı olup pantolon yerine giyilir. Gömleğin üstüne şapik denilen parça giyilip, bele şutik denilen bir kuşak bağlanır. Bu kıyafete ek olarak erkekler başlarına puşi bağlar. Kadının genel giysisi ise kiras fistan olup, paçası ayak bileklerine kadar uzanır. Genel olarak kadife kumaş veya diğer değerli ithal kumaşlardan dikilir. Alta giyilen ve kiras denilen uzun alt eteğin koluna iliştirilmiş levendiler olur, kimi bu levendileri fistan üzerinden kol bileklerine sarar. Bele ise kemer takılır veya ince kumaş bağlanır. Kadınlar başlarına kofi takar. Kofi, boncuk ve fistolarla süslenir.
Taşçı sosyal medya sayesinde batı illeri ve yurt dışından da birçok sipariş aldıklarını söylüyor:
Özellikle yurt dışından son zamanlarda yükselen bir talep var. Bu sayede kış mevsiminde de boş durmamış oluyoruz. Yöresel kıyafetle iç piyasadaki kumaşları kullandığımız gibi Irak, İran ve Dubai’den getirttiğimiz kumaşları kullanıyoruz.
(Erkan Çapraz / The Independent Turkish)
