Zilan’da kıyıya vuran kemikler Meclis’e taşındı
HDP Van Milletvekili Temel, Zilan’da insan kemiklerinin kıyıya vurduğu iddiasını incelenmesi için Meclis Araştırması açılmasını talep etti.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Tayip Temel, Van’ın Erciş ilçesi Zilan Çayı üzerinde inşa edilen Koçköprü Barajında su seviyesi düşünce insan kemiklerinin kıyıya vurduğu iddiasına dair önerge verdi.
Ajans 65, barajın hemen üst tarafında bulunan ve 2020 yılında faaliyete geçen Hidro Elektrik Santrali’nin (HES) suları tutmasıyla birlikte barajda su seviyesinin azaldığını, kıyıya insan kemiklerinin vurduğunu yazmıştı.
İnceleme için Meclis Araştırması talebi
Tayip Temel de önergesinde, kemiklerin incelenmesi, inceleme sonuçlarının kamuoyuna açıklanması ve bu kemiklerin insan onuruna yakışır bir biçimde defnedilebilmesi adına Meclis Araştırması açılmasını talep etti:
“Van’ın Erciş ilçesindeki Zilan Katliamı sonrası köylerin büyük bir kısmı yakılarak boşaltıldı. 13 Temmuz 1930’da Van İlinin Erciş ilçesinde onlarca köyün ateşe verilerek resmi rakamlara göre 15 bin, ancak farklı kaynaklar ve tanıklara göre aralarında kadın, çocuk ve yaşlıların da bulunduğu 40 binden fazla kişinin öldürüldüğü belirtiliyor.
“Milk, Kunduk, Birhan, Bonizli, Sarkoy, Şorik, Pirneşin, Mirşud isimli köyler haritadan silindi. Katliamın ardından askeri yasak bölge kapsamına alınan Zilan bölgesine girişler 20 yıl boyunca yasaklandı.
“Zilan katliamı 1930 tarihli Cumhuriyet gazetesinde “Zilan Deresi, lebalep cesetlerle dolmuştur.” şeklinde yer alırken Zilan Deresi dönemin iktidarlarına göre ‘İsyan mıntıkasında işlenen fiiller suç sayılma(z)’dı.
“Katledilen insanlardan bazılarının gömülecek mezarı dahi olmazken çoğu da toplu mezarlara gömüldü. Katliam sonrası Zilan Deresine 1978’de Köçköprü barajı inşa edildi, 2020 yılında Danıştay’ın kararına ve yerel dinamiklerin tüm itirazlarına rağmen dere üzerine inşa edilen HES ile toplu mezarlar, kültürel kalıntılar ve tüm doğal kaynaklar sular altında kaldı. Koçköprü Barajı sularının çekilmesiyle de insan kemikleri gün yüzüne çıktı.”
Tayip Temel önergesinin gerekçesinde ayrıca, “kemiklere ilişkin bilimsel incelemenin yapılması, bu kemiklerin kimlere ait olduğunun tespit edilmesi, Zilan katliamına dair hakikatlerin ortaya çıkarılması, benzer bir katliamın bir kez daha yaşanmaması için bu katliamla yüzleşilmesi ve insanlık onuruna aykırı bir biçimde mezarların barajın altında kalmasına sebep olan sorumluların yargılanması” talebinde bulundu.
“Savcılık araştırma yapmalı”
İnsan Hakları Derneği (İHD) Van Şubesi Başkanı Mehmet Karataş da bianet’e yaptığı açıklamada, kendilerine henüz bu konuyla ilgili bir başvuru olmadığını söyledi.
Karataş, “Kemiklerin insan veya başka canlılara it olup olmadığına dair savcılıkta bir çalışma yürütülmeli ve kemikler incelemeye tabi tutulmalı. Orada soykırım gerçekleştiği doğrudur ama bu konuyla ilgili ayrıntılı çalışma yapılmalı ve maddi gerçek ortaya çıkarılmalı” dedi.
