Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda gündem dışı söz hakkı alan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Dr. Sait Dede, Hakkari, Yüksekova, Şemdinli ve Çukurca’da yaşanan sorunları dile getirdi.
Konuşmasına cezaevinde olan HDP Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in açlık grevine değinerek başlayan Dede, Hakkâri'nin en önemli sorununu, “Hakkâri'yi iradesizleştirme ve temsiliyetsiz bırakma sorunu” olarak tanımladı.
‘Yüksekova’da 31 muhtar görevden alındı’
“Leyla Güven'in talepleri Hakkâri'nin talepleridir” diyen Dede, Güven’in bir an önce serbest kalması gerektiğini ifade ederek, “Hakkâri merkez ve üç ilçesi de 2016 yılından beri halkın seçtikleri tarafından değil kayyumlar tarafından yönetilmektedir. Yine Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinde, sadece bir ilçede 31 muhtar görevden alınmıştır. Bu da neredeyse halkın yarısının oy verdiği kişiler tarafından yönetilmemesi demektir. Yani neredeyse Hakkâri'de seçme ve seçilme hakkı yok sayılmıştır” dedi.
‘Tarım ve hayvancılık bitmiş durumdadır’
Esendere Sınır Kapısı’ndaki sorunlara da değinen Dede, Derecik Sınır Kapısının halen açılmadığnı hatırlatarak, “Hakkâri ilimiz İran ve Irak'a sınır olan bir ilimizdir. Ancak bu mevcut konumundan yeterince faydalanmamaktadır. Esendere Sınır Kapısı bir ticaret kapısı olmasına rağmen, ithalat çok küçük, sınırlı bir kotayla yapılabilmektedir. Bu da halkı ciddi anlamda mağdur etmektedir. Yine yıllardır iktidar tarafından "Açıldı, açılacak." denilen Derecik Sınır Kapısı hâlâ faaliyete geçmemiştir. Hakkâri de sanayi adına herhangi bir tesis, bir kuruluş yok, turizm ise yok denecek kadar azdır. Halkın temel geçim kaynağı ise tamamen tarım ve hayvancılıktır. Yalnız, boşaltılan köyler, yasaklanan yaylalar ve özel güvenlik bölgeleri nedeniyle tarım ve hayvancılık da neredeyse bitmiş durumdadır.” diye konuştu.
‘İnsanlar, arama noktalarında saatlerce bekliyor’
Yeniköprü arama kontrol noktasında mağduriyetlerin oluştuğunu ifade eden Dede, sağlık alanında da ciddi sorunlar oluştuğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Başta Yeniköprü arama, kontrol noktası olmak üzere Van-Hakkâri, Hakkâri-Çukurca, Hakkâri-Yüksekova ve Yüksekova-Şemdinli arasında bulunan arama, kontrol noktalarında uzun araç kuyrukları oluşmakta ve insanlar bu noktalarda saatlerce beklemektedir. Yarım saat, kırk beş dakikada gitmeniz gereken yolu bir buçuk saatte ancak kat edebiliyorsunuz. Hakkâri'de sağlık alanında da ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Bildiğiniz gibi, Hakkâri'ye en yakın il Van olup arasındaki mesafe 200 kilometre civarıdır, yolları çetin ve çoğu zaman da mevsimlik koşullarından dolayı geçilemez durumdadır. Hakkâri'de anjiyo ünitesi olmadığından dolayı hastalar Van'a sevk ediliyor. Bu yolda geçen süre hem hastalar hem sağlık personeli hem de maliyet bakımından ciddi sorunlar oluşturuyor.”
‘İl Özel İdaresi bütçesi pervasızca harcanmış’
Yüksekova’da Cuma namazı esnasında ilçenin en işlek caddesi olan Cengiz Topel Caddesi’nin trafiğe kapatılmasını eleştiren Dede, “Yine 2016 yılından beri Hakkâri ve ilçelerine atanan kayyumların yaptığı hukuksuzluklar, kural tanımazlıklar saymakla bitmez. Çok küçük bir örnek vereyim size. Yüksekova'ya atanan kayyumun cuma namazında ilçe merkezinde yaşattığı sıkıyönetim ve OHAL benzeri bir durumu sizinle paylaşayım. Kayyum her cuma Merkez Camisi'nde namaza gittiğinde Yüksekova çarşı merkezindeki ana cadde trafiğe namaz süresince kapatılıyor, hiçbir aracın geliş gidişine izin verilmiyor ve bu bahsettiğim cadde, Yüksekova'yı Şemdinli'ye, Esendere'ye, Hakkâri'ye bağlayan ana caddedir. Hakkâri'deki idarecilerin hukuk tanımazlıkları bunlarla da sınırlı değil. Son Sayıştay raporlarında ortaya çıktığı üzere köye hizmet götürme birliklerine ait bütçe amacı dışında kullanılarak folklor kıyafetlerine, tenis kortuna, referandum için araç kiralamaya ve kiralanan araçlarını yakıt giderleri gibi yerlere harcandığı kalem kalem tespit edildi. Ortaya çıkan rakam 10,5 milyon TL. İl özel idaresi bütçesi işte böyle pervasızca harcanmış” dedi.
