Tayyüp Canan: 90’lı yıllardan bugüne fazla bir şey değişmedi

İnsan Hakları Derneği (İHD) Hakkari Şubesi Başkanı Tayyüp Canan Birebir programında İskender Kahraman’ın sorularını yanıtladı.

İHD Hakkari Şubesi Başkanı Tayyüp Canan, 90’lı yıllarda kaybedilen insanların tamamının işkence ile kaybedildiğini belirterek, “Cumhurbaşkanı’nın açıkladığı İnsan Hakları Eylem Planı’nda işkencenin zaman aşımına uğramayacak şekilde düzenleneceği belirtildi. Bu bizde heyecan yarattı. Biz Cumartesi insanlarının bir talebiydi bu. Umarım faillerin yargılanmasının da önü açılır” dedi.

‘İNSAN HAKLARI EYLEM PLANI ÜLKEMİZİN GELECEĞİ İÇİN ÖNEMLİDİR’

İnsan Hakları Eylem Planı’nın uygulanması durumunda olumlu karşıladıklarını belirten Canan, “İşkencehanelerde öldürülen insanların faillerinin yargılanmalarının önü açılacaksa buna sevinmemek elde değil. Umarım yakın bir zamanda eylem planlarını uygularlar. Bu ülkemizin geleceği için de önemlidir. Umarım işkence eden insanlar lanetli insanlar olarak tarihe geçer” dedi.

90’LI YULLARDAN BUGÜNE FAZLA BİRŞEY DEĞİŞMEDİĞİNE İNANIYORUM

Babasının da 1996 yılında gözaltında kaybedildiğini belirten Canan, “90 yıllardan bugüne fazla bir şey değiştiğine inanmıyorum. Yüksekova şehir merkezinde 4 tane genç panzerden açılan ateşle vuruldu. Dediler ki silah tutukluk yaptı. Şunu merak ediyorum, madem tutukluluk yaptı neden sadece 1 kişiyi öldürmedi de 4 kişiyi öldürdü. Neden o dükkanın önünde tutukluluk yaptı? Bence direk o çocukların üzerine ateş edildi ve çok önemli bir şey var. Mahkemenin sonucunda sanık polisi herhalde çok cüzi bir ceza aldı. İnsan öldürmenin cezası 1 yıl olmamalıdır. 90 yıllara göre bu tür olaylar bir nevi azaldı ama şunu sormak lazım 90’dan bu yana kaç tane faili meçhul olayın sanığı yargılandı veya yargılandı da ceza aldı?” dedi.

‘GÜLÜNÇ BİR KARAR’

Faili meçhul olaylarında AİHM’de çok önemli kararlar çıktığını hatırlatan Canan, “Mesela babam Abdullah Canan’ın davasında AİHM, yerel mahkemenin verdiği karara “gülünç bir karar” dedi. Kararlar komik görünüyor. AİHM’in kararları Anayasa’ya göre bağlayıcı olması gerekiyor ama uygulanmıyor. Keza Anayasa Mahkemesi’nin kararları bile yargılanmadı. Diğer milletvekilleri için de uygulanmıyor. Bu hukuk sisteminin bu eylem planıyla güçlenmesini umuyorum” dedi. Kutuplaşmaya karşı olduklarını belirten Canan, “Bu ülke hepimizin ülkesidir. Kim ki kutuplaşmaya yol açıyorsa tarihin lanetli insanları olarak anılacaklardır” dedi.

‘HAKKARİ’DE BÜYÜK HAK İHLALLERİ YAŞANIYOR’

Hakkari’deki insan hakları ihlallerini değerlendiren Canan, “Gönül isterdi ki Hakkari ilimiz güllük gülistanlık olsun. Ama son 2 yılda Hakkari’de baya hak ihlalleri olmaya başladı. Esendere’de Şerali Dereli’nin olayı, Derecik’te iki kişinin yaralanması olaylarla ilgili genelde sınır ihlali veya dur ihtarına uyulmadığı yönünde bilgiler verildi. Dur ihtarı verilince bence havaya ateş açılır. Bu mermiler insanların vücutlarına isabet etmiş.  Bence büyük hak ihlalleri oluyor. Biz bunlarla ilgili gerekli çalışmalarımızı yaptık. Bazı aileler bizimle görüştü bazı aileler görüşmedi. Kendilerine farklı şeyler anlatıldı. Açıkça söylemek gerekiyorsa bazı kesimlerden kendilerine olumlu talepler gitti. Size kadrolar verilecek suç duyurusunda bulunmayın gibi şeyler kulağımıza geldi. Bu iddialar ne kadar doğrudur ne kadar yanlıştır bunun araştırmasını yaptık ama kesin bir sonuca ulaşamadık. İnsan Hakları Derneği hiçbir zaman hiç kimsenin ne etkisinde kalmıştır. Bir gerçeği tarafsız bir şekilde ortaya çıkarmak için oraya gitmiştir. Bazı ailelerin bizimle görüşmemiş olması üzücü bir olaydır. Kendilerine önceden “İHD ile görüşmeyin” denilmişti. Eğer doğruysa bunu her kim yapmışsa bence insanlıktan özür dilemeli. Bir insan eğer bir hak ihlaline maruz kalıyorsa ve o insan farklı bir nedenle susturulabiliyorsa o da bir insan hakkı ihlalidir. Biz buna da üzülürüz. Bir hak ihlali varsa bugün sana yarın bana. Bunun önüne geçilmeli. İnsanlar haklarını bilmeli ve ona göre davranmalıdır” dedi.

GALATASARAY MEYDANININ CUMARTESİ ANNELERİNE KAPATILMASI TÜRKİYE’NİN NEREYE GİTTİĞİNİN BİR BELİRTİSİDİR

Cumartesi İnsanlarının 700’üncü haftaya kadar İstanbul Galatasaray meydanında hak, hukuk ve adalet mücadelesi verdiğini dile getiren Canan, “Ama ne yazık ki 700’üncü haftada bize saldırı oldu. Ben de bir kayıp yakını olarak oradaydım. Orada 85 yaşındaki anne bile gözaltına alındı. O hak hukuk adalet mücadelesi verdiğimiz, cumartesi annelerinin vicdanı olan Galatasaray meydanı bile insan hakları savunucularına ve kayıp yakınlarına kapatıldı. Aslında bu Türkiye’nin nereye gittiğinin bir belirtisidir. Eğer bir hak hukuktan, adaletten, insan hakları eylem planından söz edilecekse ilk önce Galatasaray meydanının cumartesi insanlarına açılması gerekir. Adalet bir gün herkes için gerekecektir” dedi.