Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından pazartesi günü açıklanan 2020 yılı raporuna göre, korona krizine rağmen askeri harcamalar dünya çapında artış gösterdi. SIPRI'ye göre dünya genelinde 2020'de askeri harcamalar bir önceki yıla göre yüzde 2.6 artarak 1.98 trilyon dolara ulaştı. Bunun, 1988'den beri kaydedilen en yüksek seviye olduğu belirtildi.
'İSTİSNAİ BİR DÜŞÜŞ'
Raporda, askeri harcaması en yüksek olan 40 ülke mercek altına alındı. 2019 yılında 15'inci sırada bulunan Türkiye, 2020 raporunda askeri harcamalar açısından 16'ıncı sıraya düştü. Rapora göre, Orta Doğu ülkeleri arasında değerlendirilen Türkiye'nin 2020 yılında askeri harcamaları bir önceki yıla göre yüzde beş düşerek, 17.7 milyar dolara geriledi. Ancak raporda, bu düşüşün Türkiye'nin askeri harcamalarında 2011-2020 arasındaki dönemde kaydedilen yüzde 77'lik artışta bir istisna olduğu belirtildi. Türkiye'nin daha iddialı bir dış politika izlemesi ile bu harcamaların 2015'ten itibaren daha keskin bir şekilde arttığı ifade edildi.
ORTA DOĞU'DA TOPLAM HARCAMA 143 MİLYAR DOLAR
Türkiye'nin de aralarında 11 Orta Doğu ülkesinde 2020 yılındaki askeri harcamaların toplam miktarı ise 143 milyar dolar olarak belirtildi. Dünya genelinin aksine Orta Doğu'da askeri harcamaların geçen yıla göre yüzde 6.5 düştüğüne dikkat çekilirken, bu bölgede sadece dört ülkenin askeri harcamalarını artırdığı belirtildi. Buna göre Mısır askeri harcamalarını yüzde 7.3; İsrail yüzde 2.7; Ürdün yüzde 2.5 ve Umman yüzde 1.7 artırdı.
ABD BİR, ÇİN İKİNCİ SIRADA
SIPRI raporuna göre, dünyada en fazla askeri harcama yapan ilk beş ülke ABD, Çin, Hindistan, Rusya ve İngiltere olarak belirlendi. Bu ülkelerin toplam askeri harcamaları, dünya genelinin yüzde 62'sini oluşturuyor. Rapora göre, ABD'nin askeri harcamalarının son üç yıldaki artış eğilimi 2020'de de sürdü. ABD'nin 2020'de askeri harcamalara ayırdığı kaynağın 2019'a göre yüzde 4.4 artarak, 778 milyar dolara ulaştığı belirtildi. Buna göre, dünya genelindeki askeri harcamaların yüzde 39'u ABD'ye ait.
SIPRI yetkilisi Alexandra Marksteiner, "ABD'nin askeri harcamalarında son yıllardaki artış, araştırma ve geliştirmeye yapılan büyük yatırımlar ile nükleer silah depolarının modernizasyonu ve geniş kapsamlı silah tedariki gibi uzun vadeli çok sayıda projeyle bağlantılı" değerlendirmesinde bulundu.
SIPRI raporuna göre, dünyada en fazla askeri harcama yapan ikinci ülke olan Çin'in ise 2020'deki harcamalarının 252 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Raporda, bir önceki yıla göre askeri harcamalarını yüzde 1,9 artıran Çin'in 2011'den 2020'ye kadar olan dönemde bu alandaki harcamalarını yüzde 76 artırdığı ifade edildi. Raporda, Çin'in askeri harcamalarının kesintisiz olarak 26 yıldır arttırdığı kaydedildi.
SIPRI raporunda, bir önceki yıla göre askeri harcamalarını yüzde 5.2 artıran Almanya ise 52.8 milyar dolar ile yedinci sırada yer alıyor. Raporda, Almanya'nın harcamalarını 2011 yılına göre yüzde 28 artırdığı belirtildi.
Raporda, korona virüsü salgınına rağmen 2020'de dünya genelinde askeri harcamaların artması dikkat çekti. Rapora göre, sadece Şili ve Güney Kore, planlanan askeri bütçenin bir bölümünü pandemi ile mücadeleye ayırdı. Raporu değerlendiren SIPRI yetkilisi Diego Lopes da Silva, "Pandeminin küresel çapta 2020 yılındaki askeri harcamalarda önemli bir etkisinin olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz" dedi. SIPRI yetkilisi, ancak salgının ikinci yılında da askeri harcamaların bu kadar yüksek olup olmayacağının henüz bilinmediğini ifade etti. 2020'de askeri harcamalar artış gösterirken, Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre dünya genelinde gayri safi yurt içi hasıla ise korona krizi nedeniyle yüzde 4.4 düştü.