Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), depremzedelerin oy hakkına dair açıklama yaptı.
Depremden sağ kalan çok sayıda insanın yerlerini terk etmek zorunda kaldığını ifade eden TİHV, bu sırada oy kullanma haklarının da ihlal edildiğini açıkladı:
“Resmi açıklamalara göre, yerinden edilmeye zorlanmış kişi sayısı en az iki milyon civarında. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, depremzedelerin taşındıkları yerlerde veya kaldıkları geçici yerlerdeki adres beyanlarının 17 Mart’a kadar yapılacağını duyurdu.
Bu sürenin bitiminde, 18 Mart 2023 tarihinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından yapılan ve deprem bölgesinden 345 bin 97 vatandaşın oy kullanmak için ikametgâh değişimi yapmış olduğuna dair bir açıklama yer aldı.
Her ne kadar oy kullanma hakkına sahip olan kişi sayısını tam olarak öngörmek olanaklı değil ise de milyonlarca yerinden edilmeye zorlanmış insandan sadece 345 bin 97 kişinin bulunduğu yerleşim biriminde oy kullanabilecek olması yurttaşlık haklarının kullanımı bakımından kaygı verici.
Bu durumda sayısı bilinmemekle birlikte büyük bir seçmen nüfusu, eğer oy hakkını kullanmak isterse, yaşamakta oldukları ağır travmatik sürece rağmen deprem bölgesindeki seçim çevresine gitmek zorunda kalacak.
Bu imkânın tüm yurttaşlar için eşitlik ilkesine uygun olarak tesis edilmesi ise demokrasi ve insan hakları değerlerini referans alan devletlerin yükümlülüğüdür.
Bu nedenle de oy hakkının kullanılabilmesi için güncellenen seçmen kütüklerinin güvenliği ile seçmen listelerinin doğru bir şekilde düzenlenmesi yükümlülüğü arasındaki dengenin ön koşulu insan hakları ilke ve değerlerine dayalı yaklaşımdır.
Yerinden edilmeye zorlanmış yurttaşlarımızın haklarını kullanabilmeleri için halen bulundukları yerleşim yerlerinde oy verebilmelerinin önündeki her türlü engel ve külfetin kaldırılmasına yönelik kolaylaştırıcı yöntem ve tedbirler derhal alınmalıdır. Siyasal iktidar ve muhalefet partileri başta olmak üzere tüm kamuoyunu da eşitlik ilkesine sahip çıkmaya çağırıyoruz.”