Maraş depremlerinin ardından ortaya çıkan büyük yıkım dünya basınında yer bulmaya devam ediyor. İngiliz The Guardian gazetesinin bugün sayfalarında yer verdiği analizde Ak Parti'nin 2002'de tek başına iktidara gelmesinde önemli etkisi bulunan 1999 depreminden gerekli dersleri almadığına vurgu yapıldı.
2011'de Van'ın Erciş ilçesi merkezli meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki depremin ardından dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Belediyeler, inşaatçılar ve denetçiler artık ihmallerinin cinayet olduğunu görmeli" diye konuştuğunu hatırlatan gazete, şimdi Cumhurbaşkanı olan Erdoğan'ın yönetiminde 2018 kur krizine kadar ucuz dış kredi imkânlarına dayanarak, inşaatı Türk ekonomisinin lokomotifi hâline getirerek otoyollar, hastaneler, konutlar ve ticari kulelerin inşa edildiğine değindi.
YOLSZULUK VE İHMAL KAYIPLARI ARTIRDI
Guardian'ın Ortadoğu muhabiri Bethan McKernan'ın kaleme aldığı analizde, Maraş'ta meydana gelen depremlerde şu ana kadar yalnızca Türkiye'de en az 31 bin kişinin ölmesinin ve 1 milyondan fazla kişinin evsiz kalmasının ardından, yaygın yolsuzluğun ve inşaat yönetmeliklerinin uygulanmamasının krizi şiddetlendirdiğine vurgu yapıldı.
1999'da yaklaşık 18 bin kişinin öldüğü Gölcük depreminden 24 yıl sonra, 'şeffaflık' ve 'ekonomiyi yeniden inşa etme sözü' vererek 2002'de iktidara gelen Ak Parti'nin yönetimindeki Türkiye'de insanların sadece kaybettikleri sevdiklerini değil, aynı zamanda birçok soruya da cevap aradığının altı çizildi.
DEPREM VERGİLERİNİN NEREYE HARCANDIĞI NET DEĞİL
Analizde, Gölcük depreminden sonra inşaatlar üzerindeki denetimin artırılması ve depreme ilişkin hazırlıkların yapılabilmesi için getirilen 'deprem vergisinin' de kayıpları önlemediği tespitine yer verildi. Guardian muhabiri, pazartesi günkü depremlerde kağıt üzerinde dünyanın en iyileri arasında yer alan bina güvenlik standartlarının da enkaz altında kaldığını belirtti. Mckernman'a göre, uzmanlar, sorunun büyük ölçüde göz ardı edildiğini, çünkü ele alınmasının pahalı ve zor olduğunu dile getiriyor.
Analizinde, 1999 depreminden sonra yapılan inşaatlardaki ihlallerin caydırıcı şekilde cezalandırılmadığını vurgulayan Bethan McKernan, yaklaşık 24 yıldır toplanan 3 milyar dolara yakın (yaklaşık 57 milyar Türk Lirası) verginin nereye harcandığının da net olmadığını belirtti.
ERDOĞAN'IN GELECEĞİNİ BELİRLEYECEK
Yıllar içinde 75 bin kadar binaya 'imar affı' uygulandığı belirtilen haberde, Erdoğan'ın bir yıl içinde yeniden yapılanmanın tamamlanacağına ilişkin verdiği sözü tutmasının 'imkânsız gibi görünen bir görev' olduğunun altı çizildi. Bethan McKernan, mayıs ayında yapılması planlanan seçimler öncesinde depremin sonuçlarının nasıl ele alındığı konusunun, 20 yıllık iktidarında giderek otoriterleşen Erdoğan'ın siyasi geleceği üzerinde belirleyici bir etkisinin olacağı vurgulandı.