14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili seçimlerine 32 gün kalan, seçim sürecinin en kritik aşamalarından biri olan milletvekili aday listeleri belirlendi ve Yüksek Seçim Kuruluna teslim edildi. Partiler bu süreçte seçim beyannamesini ve adaylarını tanıtıyorlar.
Türkiye 14 Mayıs'a odaklanmışken sahadan gelen anket çalışmaları da Türkiye’nin seçim gündemini belirlemeye devam ediyor. Rawest Araştırma Direktörü Roj Girasun, Gazete Duvar Youtube kanalında Didem Mercan’ın sorularını yanıtladı.
AK PARTİ'NİN OY KAYBI YÜZDE 10
Türkiye geneline değerlendiren Girasun, ‘’AK Parti’nin önceki seçimlerde yüzde 53 oranında oyu vardı. AK Parti ve Cumhur İttifakı’nın 10 puanlık bir oy kaybı olduğunu gözlemliyoruz. Bu da AK Parti ve MHP’ye oy veren seçmenlerin önemli bir kısmının AK Parti ve MHP’den koptuklarını ve protesto oyları olduğunu ya da muhalefetin farklı siyasal partilerine doğru yöneliş olduğunu gösteriyor’’ ifadelerini kullandı.
Girasun, ‘’Millet İttifakı içerisindeki 4 parti CHP listelerinden seçimlere girecekler… 5 siyasi partinin hem matematiksel toplamı aynı zamanda oluşturdukları yeni sinerjinin bugün itibari ile yüzde 30’lar bandına doğru yavaş yavaş seyrettiğini görmekteyiz’’ dedi.
İYİ PARTİ OYLARI CHP VE MEMLEKET PARTİSİ'NE AKTI
İttifakın içinde olan aynı zamanda birçok ilde kendi başına aday listesi çıkaran İYİ Parti'yi işaret eden Girasun, ‘’İYİ Parti birkaç yıl önce muhalefet blokunun büyük partilerinden ve yükselen partilerindendi. Halen büyük partilerinden biri ama bugün itibari ile iyi partinin geçmişteki oy oranlarını almak konusunda zorluk çektiğini görüyoruz. Akşener masadan kalktıktan sonra masaya ne kadar geri dönse de İyi Parti oylarının İyi Partiden koptuğunu, bir kısmının CHP’ye bir kısmının da Memleket Partisi’ne doğru aktığını görüyoruz’’ dedi.
YEŞİL SOL PARTİ OY KAYBETTİ
Emek ve Özgürlük İttifakı'nı da değerlendiren Girasun, "Büyük bileşen TİP ve HDP. Bugün itibari ile yaklaşık 41 ilde TİP kendi adaylarını çıkarmış bulunuyor. Gördüğümüz izlediğimiz bu ittifak içeresinde Yeşil Sol Parti’nin önceki seçimlere oranla kısmı bir oy kaybının olduğu. Özellikle kendisine barajı aşma kaygısı ile verilen oyların CHP’ye geri döndüğünü görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Memleket partisi özelinde değerlendirmelerde bulunan Girasun, "Muharrem İnce’nin Memleket Partisi de Akşener masadan kalktıktan sonra geri dönse dahi tepki oylarının yeni adreslerinden biri oldu. Memleket partisinin yüzde 5-6 civarında bir oy aldığını baraj aşma sınırında eşiğinde bir siyasal parti olarak bir sürpriz yaptığını görüyor kamuoyu araştırmaları" dedi.
DOĞU VE GÜNEYDOĞUDA KÜRT SEÇMEN NE DİYOR?
Girasun metropollerde yaşayan Kürtlerin oy tercihine ilişkin şu değerlendirmeleri yaptı:
‘’Türkiye geneline nazaran Kürt seçmen içerisinde de bölgede de AK Parti’den bir kopuş olduğunu görüyoruz. Türkiye metropollerinde yaşayan Kürt seçmenlerin AK Parti’den oyunu azalttığını gözlemliyoruz. Özellikle metropollerde yaşayan İstanbul , Ankara, Mersin, Adana, Antalya, İzmir gibi illerde yaşayan ve önceki seçimlerde AK Parti’ye oy vermiş Kürtlerdeki kopuş bölgede AK Part'iye oy vermiş Kürtlere nazaran daha fazla.
İkinci önemli mesele, AK Parti’den bu kopuşların birincil adresi CHP, bu şaşırtıcı bir sonuç. Çünkü Kürt seçmenlerin uzun yıllardır 2002 seçimlerinden bu yana iki büyük adresi vardı. Birincisi AK Parti, ikincisi HDP. Zaman zaman bu iki siyasal pozisyon içerisinde oy kümelerinde farklılıklar değişiklikler olsa bile Kürt seçmenlerin oyların konsolide olduğu siyasal organizasyonlar bu siyasal yapıydı. Bugün CHP’nin bu iki siyasal organizasyon dışında bir üçüncü güç olarak aynı oranda olmasa bile sıyrıldığını ve kendisini gösterdiğini gözlemliyoruz.
Bu Türkiye’nin metropollerinde vekil sayısının artmasına, Kürt oyları ile artmasına olanak tanıyor. Öte taraftan da DEHAP’ın barajı aşmaması üzerine CHP bölgede bazı illerde milletvekili çıkarmıştı. Bugün itibari ile ise de CHP Diyarbakır, Van, Urfa gibi illerde vekil çıkarmaya yakın, Mardin’de de bu eşikten çok uzak değil.
Bölgenin diğer illerinde ise Batman, Bitlis, Muş, Hakkari , Ağrı gibi illerde her ne kadar vekil çıkarma sınırından uzaklığını gözlemliyor olsak dahi, CHP’nin bu illerde de ciddi bir oy artısı olduğunu gözlemlemekteyiz. Bölgedeki yaptığımız kamuoyu araştırmalarını CHP’nin oylarını 4 kata yakın artırdığını gösteriyor. AK Parti’ye önceki seçimlerde oy vermiş her 3 seçmenden 1’iuzaklaşmış pozisyonda. HDP’de oylarını kısmi oranda kaybediyor."
HDP’NİN BARAJ SORUNU OLUR MU?
HDP’nin oylarını kısmi oranda kaybettiğine dikkat çeken Girasun, HDP’nin baraj sorunu yaşayıp yaşamayacağına ilişkin, ‘’Baraj son seçim yasası sonrası yüzde 7'ye indi. HDP’nin bir baraj sıkıntısı yaşayacağı matematikten uzak durumdayız ama tabi ki yüzde 10 bandının gerisine düşebilecek tehlike de görünüyor. HDP gibi siyasal partiler özellikle seçim dönemdeki görünürlükleri ile kampanyalarla bu oylarını arttırabilirler. Tekrar kendisinden kopan oyları kendisine çekebilir’’ değerlendirmesinde bulundu.
YEŞİL SOL PARTİ LİSTESİ NASIL KARŞILIK BULDU?
Aday tanımı yapan Yeşil Sol Parti listesinin hayal kırıklığı yaratmadığını ama bir heyecanda yaratmadığını ifade eden Girasun ‘’Listede Kürt seçmenlerin beğenisi kazanacak isimler var. Aynı zamanda kamuoyunun çok yakından tanımadığı isimler de var. Bu HDP’nin fiziksel baskılar sonucu yaşadığı bir durumunda sebebi. Kürt siyasetinin çok yakından tanınan isimleri uzun süredir ya cezaevindeler ya yurt dışında hayatlarını idame ettirmek durumunda kalıyorlar. Bu sebeple listelerde tanındık, bilindik, popüler isimler yok’’ dedi ve ekledi:
‘’Hasan Cemal gibi Cengiz Çandar gibi yeni isimler var. Sırrı Süreyya Önder ve Sırrı Sakık eski milletvekilleri olduğu için yeni katılımları HDP’yi güçlendirici etki yapacaktır. Sırrı Süreyya Önder Türkiye kamuoyunun beğenisi kazanan bir isim. HDP’nin uzun süredir kamusal yüz eksikliği vardı. Burayı tekrar doldurabilecek etki yaratabilir.’’
KÜRT SEÇMEN İYİ PARTİYE NASIL BAKIYOR?
İYİ Parti listelerinde Kürt illeri başta olmak üzere bazı büyükşehirlerde de Kürt siyasetçiler yer aldı. Durumu değerlendiren Girasun, İYİ Parti listelerinde yer alan Kürt isimlerin doğrusu bugün itibari ile İYİ Parti’nin Kürt seçmen içerisinde bir karşılık üretebildiğini söyleyemeyiz. Masadan kalkışı sonrasında Kürt seçmen nezdinde bir güven krizi vardı.
Öte taraftan yeni adayları var. Salim Ensarioğlu gibi isimler var…bu simler Kürt kimlikleri ile bilinen isimler. Ve vekil olarak seçilmesi kuvvetle muhtemel isimlerden bahsediyoruz. Bir acılım olduğu doğru ancak Akşener’in ve İyi Parti’nin Kürt açılımı 90’ların DYP’sinin gerisinde olduğunu gözlemliyoruz’’ dedi.
KÜRT SEÇMEN KILIÇDAROĞLU’NA OY VERECEK Mİ?
Kılıçdaroğlu’nun en fazla oy alacağı grubun Kürt seçmenler olacağını söyleyen Girasun, ‘’Yalnızca HDP’ye oy veren Kürt seçmen değil aynı zamanda CHP, İyi Parti ve diğer siyasal partilere oy veren Kürt seçmenlerden de Kılıçdaroğlu’na bir destek olduğuna dair kamuoyu araştırmalarına yansıyan veriler var.
Kürt seçmenlerin büyük oranda Kılıçdaroğlu’na yöneldiği söylemek zor değil. HDP’nin bölgedeki oyunun üstünde bir oy alacaktır’’ ifadelerini kullandı.