Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bir rehber yayınladı. Rehber, kara paranın takibi konusunda yükümlü kuruluşlar arasına dahil edilen kripto para platformlarının uyacağı kuralları içeriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla 1 Mayıs'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle, "kripto varlık hizmet sağlayıcıları", suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine dair tedbirlerden yükümlü tutulmuştu.
MASAK, tarafından hazırlanan rehberde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarının hangi durumlarda oluştuğu ve bunların önlenmesi için üstlenilen yükümlülüklerin neler olduğu ayrıntılı bir şekilde anlatıldı. Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıların tabi oldukları yükümlülükler, müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, bilgi ve belge verme, devamlı bilgi verme ile muhafaza ve ibraz olarak belirlendi.
MASAK broşürde terörizm ve kara para suçlarını saydıktan sonra 1 Mayıs 2021'de kripto varlık hizmet sağlayıcılarının 'yükümlü' sayıldığını hatırlattı. Kurul, kara para ve suç gelirlerinin önlenmesi için yükümlülüğünü yerine getirmeyen kripto para hizmet sağlayıcılarına 4 milyon liraya kadar para ve bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası olduğunu belirtti. Broşür, kara paranın takibi konusunda yükümlü kuruluşlar arasına dahil edilen kripto para platformlarının uyacağı kuralları içeriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla 1 Mayıs'ta Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelikle, "kripto varlık hizmet sağlayıcıları", suç gelirlerinin aklanmasının ve terörün finansmanının önlenmesine dair tedbirlerden yükümlü tutulmuştu. Böylece kripto para platformları, suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanının önlenmesi açısından bankalar, sigorta şirketleri, varlık yönetim şirketleri, milli piyango idaresi, spor kulüpleri ve noterler ile aynı yükümlülükler altına girmişti.
ŞÜPHELİ İŞLEMLER EN GEÇ 10 GÜN İÇİNDE BİLDİRECEK
MASAK, tarafından hazırlanan rehberde, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçlarının hangi durumlarda oluştuğu ve bunların önlenmesi için üstlenilen yükümlülüklerin neler olduğu ayrıntılı bir şekilde anlatıldı. Rehbere göre, kripto para platformları, şüpheli işlemleri, en geç 10 iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK'a bildirecek.
Şüpheli işlemlerde tutar gözetmeksizin ve toplamı 75 bin lirayı aşan her işlemde kimlik tespiti yapacak. Yükümlülüğünü yerine getirmeyene 4 milyon TL'ye kadar para cezası uygulanacak.
Terörizmin finansmanı suçunun cezası daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, beş yıldan on yıla kadar hapis olarak belirlenmiş durumda. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere İlişkin Temel Esaslar Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı, terör örgütlerine destek veren ülkeler örgütlere, sığınma hakkı vererek, dernek, yayın organı gibi yan kuruluşlar açmasına izin vererek, kamp silah, cephane ve mühimmat yardımı yaparak, barınma, giyecek, yiyecek gibi lojistik imkân sağlayarak yardımda bulunuyor.
İŞTE SUÇ GELİRLERİNİN ÇEŞİTLERİ
MASAK bilgilendirme broşüründe kripto para hizmet sağlayıcılarının bildirim zorunluluğu olan suç gelirleri şöyle sayıldı:
- Aidat ve bağışlar: Terör örgüt üyesi olmayan ve örgütle bağlantısı bulunmayan kişiler tarafından gönüllü olarak veya duyulan korku nedeniyle terör örgütlerine maddi yardımda bulunulabilir. Bu bağış veya yardımlar doğrudan nakit olarak yapılabileceği gibi yiyecek, ilaç, araç-gereç sağlamak gibi yollardan da yapılabilir.
- Kâr amacı gütmeyen kuruluşların kullanılması: Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar aracılığıyla toplanan bağışlarla da terör örgütlerine mali kaynak sağlanabilmektedir. Bağışta bulunan kişiler çoğu zaman verdikleri paraların terör örgütlerine aktarılacağını bilmemekte, bu kuruluşların beyan ettiği yasal amaç çerçevesinde kullanılacağı düşüncesiyle maddi yardımda bulunmaktadırlar.
- Örgütsel yayınlardan elde edilen gelirler: Terör örgütleri, yayınladıkları gazete, dergi ve kitapları ideolojilerini yaymak ve teorik eğitimlerde taraftarlarını eğitmek amacıyla kullanmanın yanında bu yayınları sempatizanlarına satarak mali kaynak sağlamaktadırlar.
- Dış destekler: Tarih boyunca terörizm, bazı devletlerin (iç ve uluslararası siyasetlerinin gereği olarak görülüp) doğrudan veya dolaylı olarak kullandığı ve kullanmakta olduğu bir dış politika aracı olmuştur. Terör örgütlerinin büyümesinde dış desteğin büyük payı bulunmaktadır. Dış desteği olmayan bir terörün faaliyetlerini sürdürmesi ve sadece içi kaynaklarla beslenme, barınma, eğitim, silah vb. ihtiyaçlarını karşılaması zordur.
- Ticari faaliyetler: Terör örgütü üyesi olan, üyelikten ayrılmış veya terörün finansmanı ile görünüşte bağlantısı olmayan kişilerce işletilen kuruluşların oluşturulması ve yasal ticari kazançların aktarılması ile de terör örgütlerine destek verilebilmektedir. Sosyal etkinlikler: Düzenlenen konser, şölen, sergi ve gösteri gibi sosyal etkinlikler yoluyla terör örgütleri tarafından yüksek tutarlı paralar toplanabilmektedir.
- Uyuşturucu kaçakçılığı: Getirisi çok yüksek, nakliyesi kolay, alıcısı bol, talep elastikiyeti sert, tedavüldeki değerli para karşılığı takası mümkün, üretimi zahmetsiz, pazarlama ağı kolay bir mal olan uyuşturucu terör örgütleri için önemli bir gelir kaynağıdır.
- Fidye alma: Fidye amaçlı adam kaçırma faaliyetleri örgütlerin kullandığı finansman yöntemlerinden biridir. Örgüt bu faaliyetlerde başarısını kanıtladığında adam kaçırmasına gerek kalmayıp korkutma ya da tehdit yoluyla gelir temin etmeye devam edebilmektedir.
- Haraç toplama: Örgütlerce haraç toplama, koruma, zarar vermeme, tehdit gibi yöntemlerle gerçekleştirilmektedir. Bu konuda “vergi” adı altında kişilerden zorla para toplamaya da rastlanmaktadır.
- Sahtecilik: Günümüzün baskı teknolojisi ve ihtiyaç duyulan her türlü baskı araç, gereç ve malzemenin kolaylıkla bulunabilmesi örgütleri sahtecilikte adeta uzmanlaştırmıştır. Örgütler sahte para basmanın yanı sıra, sahte pasaport basmada da uzmanlaşmışlardır. Başta kendi mensuplarına sahte pasaport ve kimlik basan örgütler, talep halinde organize suç örgütlerine de sahte pasaport ve kimlik basarak gelir temin edebilmektedirler.
- İnsan kaçakçılığı: Yasadışı göç organizasyonları ile yakın bağlantı içinde olan terör örgütleri insan kaçakçılığı vasıtasıyla hem kendilerine maddi gelir sağlamakta hem de eleman temin etmekte yoluna gitmektedirler. Bunların dışında dolandırıcılık, soygun, gasp ve hırsızlık gibi yasadışı eylemler de terörün finansman kaynakları arasında bulunmaktadır.