Avrupa Parlamentosu'nun (AP) her yıl insan hakları ve düşünce özgürlüğü alanında verdiği Sakharov Ödülü'nün bu sene İran'da 2022'de öldürülen Jîna Mahsa Amini ve "Kadın, Yaşam, Özgürlük" Hareketi'ne verilmesi kararlaştırıldı.
AP Başkanı Roberta Metsola, Fransa'nın Strazburg kentindeki AP Genel Kurulu devam ederken ödülün Jîna Mahsa Amini ve İran'daki "Kadın, Yaşam, Özgürlük" Hareketi'ne verildiğini açıkladı.
Metsola, "Jîna Mahsa Amini'nin 16 Eylül'de İran'da öldürülmesinin üzerinden bir yıl geçti. AP, İran'da eşitlik, onur ve özgürlük için mücadele etmeye devam eden ve meydan okuyanların yanında gururla duruyor. Kadını, Yaşamı ve Özgürlüğü cezaevinde de olsa yaşatmaya devam edenlerin yanındayız" ifadelerini kullandı.
Sakharov Ödülü'ne bu sene Amini, İranlı kadınlar ve "Kadın, Yaşam, Özgürlük" Hareketi, Tesla ve SpaceX şirketlerinin Üst Yöneticisi (CEO) Elon Musk, Afgan eğitim aktivistleri Marzia Amiri, Parasto Hakim ve Matiullah Wesa, Gürcü hukukçu Nino Lomjaria ve Gürcistan'ın Avrupa yanlısı halkı, Ugandalı iklim aktivisti Vanessa Nakate, Nikaragualı insan hakları savunucuları Vilma Nunez de Escorcia ve Mgr Rolando Jose Alvarez Lagos ile farklı ülkelerden kadın hakları savunucuları Justyna Wydrzynska, Morena Herrera ve Colleen McNicholas aday gösterilmişti.
Adını Sovyet fizikçi ve siyasi muhalif Andrei Sakharov'dan alan ödül, 1988'den bu yana her yıl AP tarafından, dünya genelinde düşünce özgürlüğünü savunan kişi veya kurumlara veriliyor.
Bu yılki ödül töreni, 13 Aralık'ta Strazburg'da Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu sırasında düzenlenecek.
Sakharov Ödülü geçen yıl "cesur Ukrayna halkına" verilmişti.
İran'ın başkenti Tahran'da 13 Eylül 2022'de "ahlak polisi" olarak bilinen irşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan ve ailesinin açıklamasına göre darp edilen 22 yaşındaki Kürt kadın Jina Mahsa Amini 16 Eylül'de ölmüştü. Amini'ni ölümü üzerine memleketi Sakkız'da 17 Eylül 2022'de başlayan gösteriler, ülke geneline yayılarak yönetim karşıtı protestolara dönüşmüştü. Aylarca süren eylemlerde 500'den fazla eylemci öldürülmüş, eylemlere katılan en az 7 kişi çeşitli suçlamalarla idam edilmiş ve binlerce kişi gözaltına alınmıştı.