Kara Rapor 2024'te Hakkari, Türkiye'de hava kirliliğinden en çok etkilenen il olarak açıklandı. Raporda, Hakkari'de hava kirliliğinden kaynaklı ölümlerin en yüksek seviyede olduğu vurgulandı. Bu durumun sebeplerini ve çözüm önerilerini öğrenmek için Yüksekova Haber muhabiri, Hakkari Milletvekili Vezir Coşkun Parlak ile bir röportaj gerçekleştirdi.
Parlak’ın değerlendirmeleri şöyle şekillendi:
1. Hakkari'nin hava kirliliği konusunda Türkiye'deki en sorunlu il olarak öne çıkmasının sebepleri nelerdir?
- Hakkari’de hava kirliliğinin en önemli nedeni kış aylarında ısınmak için yakılan düşük kaliteli kömür. Hakkari genelinde insanların büyük bir kısmı hâlâ kömürle ısınıyor. İktidar tarafından halka dağıtılan kömürün kalitesiz olması da hava kirliliğine yol açıyor. Hava kirliliğini önlemek için ilgili kurumlar üzerlerine düşen sorumlulukları yerine getirmiyor.
2. Hava kirliliğinin Hakkari'deki sağlık üzerindeki etkileri hakkında neler söyleyebilirsiniz? Özellikle hangi hastalıklar artış gösteriyor?
- Sağlık uzmanlarının ve sendikaların verdiği bilgilere göre hava kirliliğinden dolayı kanser türleri, özellikle de akciğer kanseri artış gösteriyor. Hava kirliliği orta ve uzun vadede halk sağlığı üzerinde ciddi tehlikelere yol açıyor. Hava kirliliğinden dolayı ölüm oranının en yüksek olduğu şehrin Hakkari olması, tehlikenin boyutunu gösteriyor.
3. Bölgede hava kirliliğini azaltmak için yerel yönetimlerin ya da devletin aldığı önlemler nelerdir? Yeni çalışmalar planlanıyor mu?
- Açıkçası devlet kurumları üzerine düşen görevi yerine getirmiyor. DEM Parti yerel seçimlerde belediyeyi kazandı. Bizim belediye olarak hava kirliliğiyle mücadele etmek için de plan ve projelerimiz vardı. Fakat seçimden 2 ay sonra belediyeye kayyum atandı ve projelerimizin hayata geçmesi engellendi. Şu anda kayyum yönetimindeki belediyenin ya da başka devlet kurumlarının bu konuda bir çalışması olduğunu duymadık.
4.Hakkari’de halkın hava kirliliği ve sağlık üzerindeki etkileri konusunda bilinçlendirilmesi için neler yapılabilir?
- Aslında halkın yapabileceği pek bir şey yok. Hakkari bilinçli olarak yoksullaştırılan bir kent olduğu için insanlar ucuz ve kalitesiz kömür kullanmak zorunda kalıyor. Hava kirliliğiyle mücadele etmesi gereken kurumlar devlet kurumlarıdır. Kamu kaynakları yandaşlara peşkeş çekileceğine halk yararına kullanılırsa emin olun hava kirliliği sorunu kısa sürede çözülür.
5.Bölgedeki sanayi, trafik ve ısınma gibi kirletici kaynakların kontrolü konusunda ne gibi zorluklarla karşılaşılıyor? Ne tür tedbirler alınmalı?
-Hakkari’deki hava kirliliği sanayi ve trafikten çok ısınma kaynaklı. Kükürt oranı yüksek kalitesiz kömür yerine daha kaliteli kömür kullanılması gerekiyor. Orta vadede ise kömür tüketiminin tamamen bitirilip doğalgaza geçilmesi lazım. Hava kirliliği böyle azaltılabilir. Bu dönüşüm de ancak devlet desteği ve kamu yatırımlarıyla mümkün olabilir.
6.Uzun vadede hava kirliliğini azaltmak için halkın, işletmelerin ve yerel yönetimlerin yapması gerekenler nelerdir?
- Orta vadede Hakkari genelinde doğalgaza geçilmesi hava kirliliğini azaltacaktır. Daha uzun vadede ise yenilenebilir ve doğa dostu enerji kaynaklarına geçilmesi hem Hakkari’nin hem de bölgemizin ve dünyanın daha sağlıklı bir çevreye kavuşmasını sağlayacaktır.
7.Bölgedeki yeşil alanların korunması ve artırılması yönünde çalışmalar yapılıyor mu? Ya da ne tür yeşillendirme projeleri geliştirilebilir?
- Bölgemizdeki yeşil alanlar on yıllardır korunmak bir yana, güvenlikçi politikalar nedeniyle tahrip edildi. Hâlâ da ormanlarımız ya bilinçli olarak yakılıyor ya da çıkan yangınlara müdahale edilmiyor. Yeşil alanlarımızın korunması için güvenlikçi, rantçı, doğa ve canlı düşmanı politikalardan vazgeçilmesi gerekiyor.