Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bugün onayladığı 3 bin TL'lik emekli ikramiyesiyle ilgili bir araştırma raporu yayımladı.
DİSK-AR'ın raporuna göre, emekli ikramiyesinin asgari ücret ve enflasyonla karşılaştırılması sonucunda, ödemenin başladığı 2018 yılına göre emeklinin kaybı en az 15 bin TL olarak belirlendi.
Rapora göre, ikramiyelerin asgari ücretle orantılı olarak artırılmaması nedeniyle emekli bayram ikramiyelerinin satın alma gücü düştü. 2018 yılında asgari ücretin 1.603 TL olduğu dönemde belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62'si seviyesindeydi. Ancak 2024 yılında 3 bin TL'lik bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 18'ine gerileyerek ciddi bir azalma yaşadı. Eğer ikramiye tutarı asgari ücrete orantılı olarak artırılmış olsaydı, ikramiye miktarı 10 bin 609 TL olacaktı.
Rapora göre, 2024 yılı için emeklilerin yaşadığı kayıp sadece 15 bin TL ile sınırlı değil; toplamda 27 bin 892 TL'ye ulaşmaktadır.
| İkramiye tutarı (TL) | Asgari ücret (TL) | Asgari ücrete oranı (%) | Olması gereken tutar (TL) | İkramiyede bir bayramdaki kayıp tutar (TL) | |
| 2018 | 1.000 | 1.603,1 | 62,4 | 1.000 | - |
| 2019 | 1.000 | 2.020,9 | 49,5 | 1.261 | -261 |
| 2020 | 1.000 | 2.324,7 | 43 | 1.451 | -451 |
| 2021 | 1.100 | 2.825,9 | 38,9 | 1.763 | -763 |
| 2022 | 1.100 | 4.253,4 | 25,9 | 2.654 | -1.154 |
| 2023 | 2.000 | 8.506,8 | 23,5 | 5.308 | -3.308 |
| 2024 | 3.000 | 17.002 | 17,6 | 10.609 | -7.609 |
Enflasyon ve gıda enflasyonu karşında da kayıp
İkramiye asgari ücretin yanı sıra Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve gıda enflasyonu karşısında da geriledi.
Emekli aylık ve gelirleri 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 55. maddesine göre her yılın ocak ve temmuz ayında tüketici fiyatlarındaki artış oranında arttırılmasına rağmen emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri resmi enflasyona göre artırılmadı. Bu nedenle bayram ikramiyelerinde ciddi bir enflasyon kaybı oluştu.
Emekli bayram ikramiyesi, enflasyon ve gıda enflasyonundaki artış oranı (Yüzde) (2018-2024)
Emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018-2024 arası kayıp 14 bin 856 TL. İkramiye Kurban Bayramı’nda da 3 bin TL olarak ödenirse bu kayıp 15 bin TL’yi geçecek.
Gıda enflasyonu Şubat 2024 döneminde TÜİK yüzde 71,1 olarak açıkladı. Emeklilerde ise gıda enflasyonu yüzde 83. Buna karşın emekli bayram ikramiyelerinin ortalama enflasyon ve gıda enflasyonundan daha az artırılması sebebiyle emekli bayram ikramiyeleri eridi. Gıda enflasyonuna göre emeklilerin alım gücü son 6 yılda 1.000 TL’den 380 TL’ye düştü.
Mart 2018’den Şubat 2024’e geçen sürede gıda enflasyonu yüzde 690 oranında arttı. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 200’lük artışla 2024’te 3 bin TL oldu. 2024’te emekli bayram ikramiyesinin alım gücü gıda enflasyonuna göre 380 TL’ye geriledi. Böylece emekli bayram ikramiyelerinin gıda enflasyonuna göre kaybı (bir bayram) 6 bin 904 TL oldu.
Emekli bayram ikramiyelerindeki kaybı önlemek için ikramiyeler 2024’te en az 7 bin 904 TL olmalıydı.