Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Hapishane Komisyonu, salgın döneminde cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ve artan koronavirüs (Kovid-19) vakalarına ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde 5, Batman Yüksek Güvenlikli Cezaevi'nde 1, Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi’nde 8, Çankırı E Tipi Cezaevi’nde 4 tutuklunun Kovid-19 testinin pozitif çıktığı belirtildi.
HAK İHALLERİ
Açıklamada, salgın açısından en riskli alanların başında hapishanelerin geldiği, bu süreçte hapishanelerde pandemi tedbirleri adı altında mutlak bir tecrit hali yaşandığı kaydedildi. Avukat görüşlerinin arada branda olacak şekilde yapılmaya başlandığının belirtildiği açıklamada, “Ortak alan faaliyetleri durduruldu. Uzun süredir hastane sevkleri yapılmıyor. Acil durumlarda yapılan hastane sevkleri ve adliye dönüşleri için en az 14 günlük karantina uygulamaları yapılıyor. Açlık grevi eylemleri 167’nci gününde devam ediyor. Bu süreçte birçok hapishanede salgın vakalarında artış yaşanıyor” denildi.
YENİ VAKALAR
Açıklamada, cezaevlerinde yayılan salgına ilişkin şu bilgiler paylaşıldı:
"* Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde B-11 koğuşunda 8 mahpusa Covid-19 tanısı konulduğu, aynı koğuştaki 3 mahpusun testlerinin negatif olduğu bilgisi alınmıştır.
* Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde en son koğuş araması 03-05-2021 tarihinde yapılmış olmakla birlikte, aramalar beş gün arayla yaklaşık on gardiyan tarafından gerçekleşmiş. Her oda aramasında infaz koruma memurları aynı eldiven ve aynı koruyucu kıyafeti kullanarak bulaşma riskini daha da arttırmaktadır. Arama sonrasında hijyen malzemeleri istense de sulandırılmış dezenfektanın koğuşlara sıkılması ile önlem alınmaya çalışıldığı, haricen istenen temizlik malzemelerinin ise ihtiyacı karşılayacak miktarda olmadığı tarafımıza iletilmiştir.
* Yine hapishanede verilen günlük iaşeler haricinde, idareye ek gıda takviyesi için başvuran mahpusların talepleri karşılanmamış. Mahpusların bireysel olarak kantinden ürün alması da resmi tatil sebebiyle kantinin kapalı olmasından dolayı zorlaşmıştır.
* Risk altında olabileceği nedeniyle özellikle B-12 koğuşunda bulunan mahpuslara da Covid-19 testi yapılmamış. 10-05-2021 tarihine kadar test yapılmamış olup, 11-05-2021 tarihli hapishaneye yapılan ziyarette ise B-12 koğuşunda kalan mahpusların belirti göstermesi nedeniyle test yapıldığı ve 3 mahpusun daha Covid-19 testinin pozitif çıktığı belirtilmiştir. B-11 koğuşunda kalmakta olup önceki testi negatif çıkmış olan 2 mahpusun daha Covid-19 testinin pozitif çıktığı belirtilmiştir. B-12 koğuşunda kalan mahpuslardan Ronahi Sırdaş’ın kalp rahatsızlığı olması ve Semiran Erbağa isimli mahpusun kalp rahatsızlığı ve kanser şüphesi olması nedeniyle sağlıklarından endişe duyulmaktadır.
* Batman Yüksek Güvenlikli Ceza infaz Kurumu’nda bulunan Veysel Karani Belde Belediyesi Eşbaşkanı Enes Cengiz’in Covid-19 testinin pozitif çıktığı belirtilmiştir. Alınan bilgiler neticesinde Enes Cengiz’in tek başına bir odada kaldığı, sık sık baskın şeklinde oda aramasının yapıldığı bilgisi alınmıştır. Yine, oda aramalarında pandemi tedbirlerine uyulmadığı belirtilmiştir. Enes Cengiz’in KOAH hastası olması nedeniyle sağlığından endişe duyulmaktadır.
* Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunan Ali Aykut’un ailesine aktardığı bilgi neticesinde 8 tutuklunun koronavirüse (Kovid-19) yakalandığı belirtildi. Ali Aykut, görüşmede 8 tutukludan 3’ünün durumunun ağır olduğunu kaydetti.
* Çankırı Cezaevi’nde bulunan Sait Gürkan, Tamer Tanrıkulu, Sinan Yaşar ve Nurettin Kayar’ın Covid-19 testinin pozitif çıktığı belirtilmiştir. 25 yıldan uzun süredir hapishanede bulunan mahpusların test sonuçlarının pozitif olması nedeniyle sağlıklarından endişe duyulmaktadır."
HAK İHLALİ
Tutukluların yaşam haklarının büyük bir risk altında olduğuna işaret edilen açıklamada, “Böyle bir süreçte Adalet Bakanlığı hapishaneler konusunda hep suskun kalmayı tercih ederek, yaşanan hak ihlalleri ve salgın vakaları açısından kamuoyunu bilgilendirmemiştir. Hapishanelerde hem vaka sayısının artması hem de ölümlerin yaşanması karşısında yetkililer tamamen sessizliğe bürünmüştür. Bir yandan salgın nedeniyle ölümlerin yaşanması, kalıcı hastalıkların meydana gelmesi bir yandan da hasta mahpusların infazların durdurulmaması, hapishaneleri birer hak ihlali alanına dönüştürmüştür” denildi.
İNFAZ YASASI
Açıklamada, tüm bu bilgiler ışığında, pandemi sürecince yayınlanan hak ihlali raporları, Anayasa ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşme hükümleri de göz önüne alınarak; yaşanan hukuksuzluklara derhal son verilmesi çağrısı yapıldı.
Adalet Bakanlığı tarafından hapishaneler ile ilgili bilgilendirmenin derhal kamuoyuna yapılmasının belirtildiği açıklamanın devamında şunlara yer verildi: “Mahpusların sağlık ve yaşam hakkının korunması yükümlülüğü ve işkence yasağı kapsamında aşı, test kiti ve tedavi imkanlarına eşit erişimin sağlanması için gerekli girişimler yapılmalı. Hasta, yaşlı ve çocuklu mahpusların derhal tahliyesinin sağlanması ve tüm mahpusları kapsayacak eşit ve adil bir infaz yasası değişikliğinin yapılması için yetkilileri adım atmaya, kamuoyunu da duyarlılığa davet ediyoruz.”