Basın İlan Kurumu (BİK), Evrensel’in resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etti.
BİK, Evrensel’e yaptığı tebligatta, okurların bayilerden birden fazla gazete satın almasını, kurum abonelikleri ve kayıt defterlerinin düzenli tutulmadığı iddiasını iptal kararına gerekçe gösterdi.
BİK, gazeteye bugün gönderdiği kararında, 19 Temmuz’da bayi denetimleri gerçekleştirdiğini, 20 Temmuz’da ise idari denetim yaptığını ifade etti.
Bayi denetim sonuçlarına yer verilen kararda, Emek Partisi’nin (EMEP) 13 farklı il ve ilçe örgütünün aldığı gazeteler ile İstanbul, Ankara, İzmir ve Kocaeli’de farklı bayilere gönderilen gazetelerin birkaç kişi tarafından toplu şekilde alınmasını iptale gerekçe saydı.
14 ve 16 Eylül 2019 tarihlerinde de bayi denetimi yaptığını söyleyen BİK, Evrensel'in “4 bin adetlik asgari fiili satış şartını yerine getirmediğini” ileri sürerek resmi ilan ve reklam yayımlama hakkını iptal etti.
Kurum aboneliklerini kabul etmedi
BİK’in gazetenin ilan alma hakkını elinden aldığı kararın bir diğer gerekçesi ise çeşitli kurumların gazeteye abone olması.
BİK, Emek Partisi'nin il ve ilçe örgütleri ile farklı belediyelerin gazeteye abone olarak aldığı gazeteleri, bu kurumlar “son bayi niteliğine haiz olmadığı” gerekçesiyle “usulsüz” ilan etti.
BİK ayrıca Evrensel'in günlük satış ve iade bilgilerinin de denetimde bulunulan süre içerisinde düzenli şekilde elektronik kayıt defterine işlenmediğini iddia etti.
Avcı: BİK iktidarın basın mahkemesi gibi davranıyor
BİK’in kararına ilişkin Evrensel'in avukatı Devrim Avcı bir açıklama yaptı. Avcı Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Basın İlan Kurumu tarafından verilen ilan cezalarına dair pilot kararını hatırlattı.
Kararda, cezaların açıkça Anayasaya aykırı olduğunun vurgulandığını ifade eden Avcı, şunları kaydetti:
“Kurumun basın özgürlüğüne müdahale etmiş olması zaten Anayasa Mahkemesi’nin son kararında da açıkça ifade ediliyor. Basın İlan Kurumu, hükümete yakın bir basın mahkemesi, basın savcısı, basın hakimi gibi davranıyor. Kararlarını öyle alıyor. Bu kadar 'bizden veya düşman' yaklaşımı var. Gazetecilerin kartlarının verilmesi, reklamların takibi, kesilen cezalar…"
BİK'in Evrensel'e karşı adeta hasmane bir tutum içerisinde olduğunu söyleyen Avcı, “Gerek verdiği ilan cezalarıyla, gerekse sürekli takip edip ‘açık aramaya çalışması’ ile BİK, Evrensel gazetesine karşı bence bir husumetle inceleme yapıyor, karar alıyor. Elimize ulaşan kararda bayileri denetlediğini, birden fazla gazete alındığını falan yazmış. İlan ambargosuna karşı Evrensel gazetesi ile dayanışarak gazete almayı suç saymış." dedi.
"Hukuki yollara başvuracağız"
Avcı Hürriyet, Yeni Şafak ve Sabah'tan örnek vererek BİK'in çifte standart uyguladığını söyledi ve şöyle devam etti:
“Bayilerden alınan birden fazla gazete, BİK’in ambargosu nedeniyle başlayan dayanışma kampanyaları kapsamında alınıyor. Yani diyorlar ki ‘Ben hem ekonomik olarak sizi sıkboğaz ediyorum, yolunuza her türlü engeli koyuyorum hem de sizin okurlarınızın sizinle dayanışmasına engel oluyorum’. Ne demek bu? 'Sizin yayın yapmanızı engellemek istiyorum' demek! Biz buna karşı tüm hukuki yollara tabii ki başvuracağız, itiraz edeceğiz. Dava süreci olacak. Olmadı, Anayasa Mahkemesi, AİHM… Kaç yıl sürerse sürsün bu iş, biz takipte olacağız.”
2019'dan beri ilan alamıyordu
BİK, Evrensel'e Eylül 2019'da alınan resmi ilan ve reklam durdurma kararı sebebiyle 3 yıldır ilan vermiyordu. Alınan son kararla, askıda tutulan bu hak tümüyle iptal edilmiş oldu.
AYM: BİK cezalandırma aracına dönüştü
Anayasa Mahkemesi; BİK'in Evrensel, BirGün, Cumhuriyet ve Sözcü gazeteleri için aldığı ilan kesme cezalarına dair 10 Ağustos’ta verdiği ihlal kararının gerekçelerinde, basın ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini, bunun yapısal sorunlardan kaynaklandığını söylemiş ve bunun için Meclise bilgi verilmesine hükmetmişti.
Basın ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine vurgu yapan AYM, ayrıca “Basın İlan Kurumu kararlarının düzenleme amacından öteye giderek artık kimi basın mensupları açısından caydırıcı etki yaratabilecek bir cezalandırma aracına dönüştüğü ve bu durumun sistematik bir soruna neden olduğu gözlenmiştir” demişti.
Anayasa Mahkemesi bu kararla, resmi ilan ve reklam kesme cezalarına ilişkin koşulların çerçevesinin çizilmesi, belirli bir açıklık ve kesinlikte olan ifadelerle kanun maddesinin şekli ve maddi yönden yeniden düzenlenmesi gerektiğini ve BİK’in değerlendirmeleriyle ilgili sistematik sorun olduğunu belirtmişti.