İzmir Aliağa açıklarında sökümüne izin verilen Brezilya donanmasına ait NAe Sao Paulo adlı geminin 600 ton asbest barındırdığı iddia ediliyordu. Bakanlığın, geminin Aliağa’da sökümü için Sök Denizcilik adlı firmaya 30 Mayıs 2022’de izin verdiği ortaya çıkmıştı.
‘Asbest bombası’ olarak tanımlanmıştı
ANKA’ya konuşan Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari, gemiyi ‘asbest bombası’ olarak nitelemişti: “Aliağa’daki gemi sökümü ve diğer tersanelerdeki gemi tamir-bakımı, asbest ve tehlikeli madde maruziyeti bakımından Türkiye’nin kanayan yarasıdır. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un bir soru önergesine verdiği cevap olan ‘Beş yılda Aliağa’da 714 gemi söküldü ve 241 ton asbest bertarafı yapıldı’ açıklaması, ASUD olarak endişelerimizde haklı olduğumuzu gösterdi. Sao Paulo gemisinin ikizi olan Clemenceau’nun 760 ton asbest barındırdığı bilgisine sahibiz. Bu durumda geminin Türkiye’ye söküm için gelmesi, bakanlığın açıkladığı 241 ton asbestin 3 katından fazladır. Aliağa’da yaşayanların tamamını etkileyebilecek, hatta öldürebilecek miktarda asbest bombası geliyor.”
Bakan Kurum: Riskli bir durum tespit edilmedi
Hürriyet’ten Fatih Çekirge’ye konuşan Kurum, iddialara ilişkin, “Gelen gemide söylendiği gibi 900 ton değil, 9 ton asbest var. Gemilerin bu tür işlemleri uluslararası kurallara bağlıdır. Yani siz öyle kafanıza göre alamazsınız” dedi.
Kurum, açıklamasında şunları söyledi: ‘‘Gemi Türkiye’ye gelmeden önce uluslararası kontrolden geçiyor. Ve sonuç uygun çıktı. Gemi uzun süre beklediği için iddialar üzerine biz uluslararası uzmanlara ayrıca incelettik. Basel Sözleşmesi’ne göre riskli bir durum tespit edilmedi .Böyle bir geminin sökümünü dünyada yalnız iki ülke yapabiliyor. Hindistan ve Türkiye’de Aliağa… Karar uluslararası hukuka göre alındı. AB Gemi Geri Dönüşüm Tüzüğü kapsamında uygun bulunarak tüm yükümlülükleri yerine getirdi. Gemi Türk karasularına girdiğinde ayrıca biz de kontrol edeceğiz. Ters bir durum olursa geri göndereceğiz…