Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetlemek üzere toplandı. Komite, AİHM kararına rağmen serbest bırakılmayan Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala ile ilgili aldığı kararları açıkladı.
Demirtaş’ın serbest bırakılmasını ve mahkumiyet kararlarının bozulmasını talep eden komite Türkiye’ye 30 Eylül’e kadar süre verdi. Komite, başta Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden dava ve Yargıtay'ın onama kararı olmak üzere, Demirtaş'ın yasama dokunulmazlığı ve ifade özgürlüğü kapsamında kalan açıklamaları nedeniyle uygulanan bütün olumsuz yaptırımların sonuçlarının ortadan kaldırılması gerektiğini hatırlattı.
Komite Osman Kavala'nın serbest bırakılması talebini yineledi ve aralık ayı oturumuna kadar Kavala'nın serbest bırakılmasını bekleme kararı aldı.
Kararın devamında, Demirtaş’ın tutuklanmasının ve tutuklu yargılanmasının çoğulculuğu boğmak, siyasi tartışma özgürlüğünü sınırlamak gibi gizli bir amaç güttüğünü, başvuranın milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasının ve ceza kanununun siyasi konuşmalar nedeniyle kendisini cezalandırmak için uygulanma şeklinin öngörülebilir olmadığını, kanunda öngörülmediğini (Madde 10) ve bunun sonucunda tutukluluğunun başvuranın Meclis faaliyetlerine katılmasını fiilen imkansız hale getirdiği vurgulandı.
‘ÖNGÖRÜLEMEYEN ŞEKİLDE YOKSUN BIRAKILDI’
Türkiye’nin Demirtaş hakkında verilen AİHM kararının var olan tutuklulukla ilgili olmadığına dair savunması hatırlatılan kararda, şunlar kaydedildi: “Bununla birlikte, mahkeme tarafından tespit edilen 10. Madde ihlalinin özünde, 20 Mayıs 2016 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 83/ 2 maddesinde yapılan eşi benzeri görülmemiş ve geçici bir değişikliğin, başvuru sahibini, aşağıdaki hususlar bakımından meclis dokunulmazlığından öngörülemeyen bir şekilde yoksun bırakması olduğunun altını çizmiştir. Milletvekili olarak yaptığı açıklamalar; bu nedenle, başvurana bu ihlalle ilgili olarak iade hakkı sağlama yükümlülüğünün, başvuranın anayasa değişikliğinden kaynaklanan ifade özgürlüğü üzerindeki tüm olumsuz sonuçlarının, özellikle de yapılan açıklamalara ilişkin cezai kovuşturmaların sonuçlarının ortadan kaldırılmasını gerektirdiği sonucuna varmıştır. Başvuranın derhal serbest bırakılması, mahkumiyetinin İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi tarafından bozulması ve anayasa değişikliğinin diğer tüm olumsuz sonuçlarının ortadan kaldırılmasıyla birlikte Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesinin kararının iptali.”
Kararın sonuç kısmında ise Türkiye’yi 30 Eylül'den önce genel tedbirler hakkında bilgi vermeye çağıran komite, 30 Kasım-2 Aralık’ta yapılacak toplantıda yeniden incelemenin yapılacağını belirtti. Demirtaş’ın serbest bırakılmaması halinde ise komite, sekretaryanın bir karar taslağı hazırlaması talimatı verdi.
Osman Kavala’ya dair de komite, “Türk makamlarının, mahkeme tarafından tespit edilen ihlallerin başvuran açısından olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırmamasının, özellikle de Komite'nin tekrarlanan itirazlarına rağmen başvuranın derhal serbest bırakılmasını sağlamamasının, davalı devletin uymayı reddetmesi anlamına geldiği kanaatine varmıştır” tespitinde bulunarak, kararın uygulanmasını talep etti. (MA)