Hangi Ülke Nasıl Zorluk Çıkarıyor?

BU ÜLKELERE DİKKAT

Çin vizesi talep formuna isminizi Çince karakterlerle yazarsanız ya da rastgele bir Çince ismi kendiniz için seçtiğinizi belirtirseniz, avantajlı konuma geçebilirsiniz. Turist vizesinde sorun yok ama ticari ve öğrenci vizelerinde Çince isim önemli bir ayrıntı sayılıyor.

Vize talep formları genellikle ülkelerin kendi dillerinin yanı sıra Türkçe seçenekli olarak sunuluyor. Ancak İngiltere vizesi için İngilizce, Fransa için Fransızca doldurmak şart.

İtalya vizesi alacaklar için, İtalyan şirketin davetine ek olarak, davet yapan şirketin İtalya’daki ticari sicil kayıtlarının bir örneği gerekiyor. Bazı konsolosluklarda hızlı vize veya VIP vize adı verilen uygulamalar bulunuyor. Bu sistemle haftalar aylar süren vize cevabını 3–5 gün içinde almak mümkün oluyor.

ABD vizesi başvurularında Müslüman olmanızdan, üzerinizde muska taşımaya kadar pek çok şey sorun olabiliyor. Bir de isminiz ABD’ye girişi sakıncalı isimler listesinde adı geçen biriyle benzerlik taşıyorsa vay halinize…

Antalyalı genç iş kadını Nuran Tekin, arkadaşlarıyla İtalya turuna katılmaya karar verir. Tur şirketi Tekin adına İtalya Konsolosluğu’na vize başvurusunda bulunur, ancak ret yanıtı alır. Bu gelişmenin ardından Tekin, yüz yüze görüşme için tam altı kez İzmir’deki konsolosluğa gitmek zorunda kalır. Bu görüşmelerin sonunda verilen karar şaşırtıcıdır. Kendisine “Bu yaşta bir kadının bu kadar servete yasal yollardan sahip olması mümkün değil” denilerek vize verilmez.

Nuran Tekin mal varlığının anne, baba ve dedesinden veraset yoluyla geçtiğini kanıtlasa da vize almayı başaramaz. Mal varlığı yüzünden benzer sorun yaşayan bir başka mağdur ise Nesrin E. Nesrin E’ye vize için başvurduğu konsolosluk “Madem bu kadar zenginsiniz, neden ilk kez yurt dışına çıkıyorsunuz” sorusunu yöneltir...

Türk vatandaşlarının vize başvurularında, talep edilen belgelerden uygulanan prosedüre kadar her aşamada karşılaştıkları zorluklar sadece yukarıdaki iki örnekle sınırlı değil. Yaşanan sorunların başında vize ücretleri geliyor. Kısa süreli vize için ödenen meblağ orta halli bir tatil masrafına eşdeğer. AB üyesi ülkeleri kapsayan Schengen vizesini almaksa hiç kolay değil.

Türk vatandaşlarının vize başvurularında, talep edilen belgelerden uygulanan prosedüre kadar her aşamada karşılaştıkları zorluklar sadece yukarıdaki iki örnekle sınırlı değil. Yaşanan sorunların başında vize ücretleri geliyor. Kısa süreli vize için ödenen meblağ orta halli bir tatil masrafına eşdeğer. AB üyesi ülkeleri kapsayan Schengen vizesini almaksa hiç kolay değil.

Vize ücretlerinin belli bir standardı olduğunu söylemek zor. Harçlar öncelikle şehirden şehre değişim gösteriyor. Ankara’dan başvurmakla İstanbul’dan başvurmak arasında bile 10 – 20 avro fark bulunuyor. En ucuz vize harcı 100 avro’dan başlıyor.

Bu rakama en az 30 bin avro teminatlı seyahat sağlık sigortası masrafı ekleniyor ki o da en az 8 avro’ya yaptırılabiliyor. Aracı kurum fiyatları ve VIP (hızlı) vize farkları da fiyatı artıran unsurlar. Evrak fotokopileri, örtülü masraflar, fotoğraf derken en ucuz vize 200 avro’ya mal oluyor.

FRANSA 100 – 120 avro
İSPANYA 100 – 120 avro
İTALYA 100 – 120 avro
HOLLANDA 120 – 130 avro
AVUSTURYA 120 avro
MACARİSTAN 100 – 120 avro
ABD 140 dolar

VİZE ŞİKÂYETLERİ

İKV, İTO ve ATO’ya gelen vize şikâyetlerinin başında ret gerekçesinin bildirilmemesi ve vize ücretlerinin yüksekliği başı çekiyor. Randevu ücreti, aracı kurum, seyahat sağlık sigortası, biyometrik fotoğraf gibi örtülü harcamalar da cabası. Üstelik vize talebiniz reddedildiğinde ödediğiniz paraları geri alamıyorsunuz. Vize taleplerinde yeterli banka hesabı ibra edememek kadar zengin olmak da sorun yaratabiliyor.

Projede elde edilen bulgular, bir raporda toplanarak Ankara ve Brüksel’de düzenlenen toplantılarla hem Türkiye hem de AB nezdinde geniş kesimlere duyuruldu.

AB kapısını aralamak zor

İstanbul Ticaret Odası ve Ankara Ticaret Odası’nın da konuyla ilgili çalışmaları var. ATO, üyeleri arasında bir araştırma yaparak en çok şikâyet edilen konuları belirlemiş. Vize prosedürünün uzunluğu ve istenen belgelerin çokluğu ilk sıraya yerleşmiş.

ATO’ya ulaşan şikayet mektupları da akıllara zarar nitelikte; üyeler pazar arayışının kısıtlanmasından haksız rekabete kadar birçok sorunla karşı karşıyalar. İçlerinde vize alamadığı için şirket toplantısını kaçıran da var, kendine ait fabrikaya gidemeyen de… İTO’da ise durum biraz daha farklı. İstanbul Ticaret Odası benzer şikâyetlerin artması üzerine İstanbul’da yerleşik bazı konsolosluklarla, vize prosedürleri açısından mevcut durumu iyileştirmek amacıyla yazılı ve sözlü mutabakatlar yapmış

Başkonsolosluğu ile yapılan “İş Adamları İçin Vize Prosedürlerinin Kolaylaştırılması Anlaşması” ilk somut adım olmuş. Bu anlaşmayla; iş sebebiyle seyahat edecek ve bir seneden uzun bir süredir İTO’ya üyelik yükümlülüklerini yerine getiren şirketlerin üst düzey (ya da iş sebebiyle sıklıkla seyahat eden) çalışanlarına İTO tarafından düzenlenen “tanıma mektubu” ile başvurmaları halinde 5 yıla kadar çokgirişli vize verilebiliyor.

Fransa ile başarılı bir şekilde yürütülen bu çalışma daha sonra İtalya ve Malta ile de uygulanmaya başlanmış. İTO’nun uygulamasında en önemli şart; üyelerin ilgili ülkelerle mevcut ya da olası ticari ilişkilerini kanıtlayacak belgeleri (davet mektubu, fatura, gümrük belgeleri, bayilik sözleşmesi, iş anlaşması gibi) sunması. Vize başvuruları üç gün içinde değerlendiriliyor ve üyeler en az altı aylık olmak üzere beş yıla kadar çok girişli vize alabiliyorlar.

ŞİKÂYET HATTI’NA BİLDİRİLEN SORUNLARDAN ÖRNEKLER

“Vize talebim uzadığı için ders kayıtlarını kaçırdım (…) Gideceğim ülkedeki yurdun parasını ödediğim için o para yandı. Üstüne bir de her gün stres, vizem geldi gelecek şüphesi (…) Eğitim hakkımı engelledikleri için konsolosluktan şikâyetçiyim.” Ümit E. Öğrenci/Ankara

-“Vize başvurusu için 600 km yol gittim. Otel masrafı, yol masrafı, yeme içme masrafları. Bir de vize alamadığımı öğrenince yıkıldım.” Neşe H. Ev Hanımı / Yozgat

“Başvuru formuna maaşımı sayı ile değil, yazı ile yazdığım için vizem reddedildi.” Nejat A. Finans uzmanı / İzmir

-“Türkiye’de var, dil okulu için Almanya’ya gitmene gerek yok, dediler.” Ceyda Ü. Öğrenci / İstanbul

“İçeriye giren bir toplu iğne bile iade edilmez denildi. Ben de başvuru sırasında verdiğim orijinal evrakların hiçbirini geri alamadım.” Tamer K. İş adamı / İstanbul

VİZE UYGULAMAYAN ÜLKELER

Antigua-Barbuda, Arjantin, Arnavutluk, Bahamalar, Barbados, Belize, Bolivya, Bosna- Hersek, Brezilya, Ekvador, El Salvador, Fas, Fiji, Filipinler, Guetemala, Güney Afrika Cumhuriyeti, Gürcistan

Haiti, Hırvatistan, Honduras, Hong Kong, İran, Jamaika, Japonya, Karadağ, Kazakistan, Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Kolombiya, Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), Kosova, Kosta Rika,

Libya, Makau Özel İdare Bölgesi, Makedonya, Maldivler, Malezya, Mauritus, Nikaragua, Palau Cumhuriyeti, Paraguay, St. Vincent-Grenadines, Singapur, Solomon Adaları, Sri Lanka, Suriye, Svaziland, Şili, Tayland, Trinidad- Tobago, Tunus, Tuvalu, Uruguay, Ürdün, Venezuela.