Yapılandırılan ve yakın izlemedeki kredilerde büyük tehlike
En fazla sorunlu kredi yaklaşık 30 milyar TL ile inşaat sektöründe. Enerji sektörü döviz kredisini ödeyemez duruma geldi. Kamu bankaları ise kredileri takibe almamak için direniyor.
İş dünyası yüksek faiz oranı ve krediye ulaşamamaktan yakınırken batık kredi miktarı da hızla artıyor.
5 Ağustos itibarıyla toplam krediler 6.5 trilyon TL hacme ulaşırken bunun 4 trilyon TL’lik kısmı yani yüzde 61’i TL kredilerden oluşuyor. Hukuki işlemlerin başladığı takipteki krediler ise 162.2 milyar TL’ye yükseldi. Takipteki kredilerin toplam kredilere oranı teknik olarak yüzde 2.49’a denk geliyor. Burada varlık şirketlerine bankaların satışını yaptığı takip dosyaları dahil değil. Ekonomist Erol Taşdelen, bu rakamların buzdağının görünen yüzü olduğunu söyledi.
EN ÇOK RİSK İNŞAATTA
Kullandığı krediyi en fazla batıran sektör inşaat oldu. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 2022 Haziran ayı verilerine göre inşaat sektörü haziran ayı itibarıyla bankalardan kullandığı kredinin 29 milyar 559 milyon lirasını batırdı. Geçen yıl toplam 344 milyar 664 milyon lira kredi alan inşaat sektörünün bu yıl kullandığı kredi miktarı ise 520 milyar 303 milyon liraya yükseldi.
Haziran 2022 itibarıyla batık kredi miktarını en hızlı artıran sektör ise enerji oldu. Sektörün kullandığı kredi miktarı da 288 milyar 566 milyon liradan 468 milyar 791 milyon liraya yükseldi. İmalat sanayi sektöründe ise 2021 Haziran’da 23 milyar 904 milyon TL olan takipteki kredi miktarı bu yılın aynı döneminde 20 milyar 954 milyon TL’ye düştü.
TAKİP İÇİN DİRENİYORLAR
Ekonomist Erol Taşdelen, kamu bankalarının kredileri takibe atmamak için çok direndiğini vurgulayarak “BDDK birden fazla sorunlu kredileri yapılandırmak için bankalara izin verdi, onlar da genelde bir yıl ödemesiz dönem koyup kredileri birikmiş faiziyle birlikte yapılandırıp canlı kredi içinde gösteriyor. O nedenle bu tip ‘yüzdürülen krediler’ dediğimiz kredi hacmi ne kadar? Banka genel müdürleri dahi bilmiyor” dedi.
Kredi Garanti Fonu kredilerinde de müşteri “yapılandırın” demediği sürece bankaların takibe atmadığına dikkat çeken Taşdelen, bu kredilerin takibe gitmesinin neredeyse müşteri onayına bağlı olduğunu anlattı.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) aylık yapılandırılan kredi hacimlerini yayımlıyor. En son 2022 Mayıs ayı itibarıyla aylık yapılandırılan kredi miktarını yayımladığını anımsatan Taşdelen, “Tasfiye olunacak alacaklar 2022 Mayıs ayı itibarıyla 203 milyar TL oldu. Tasfiye olunacak alacakların 192 milyar TL’si bankalara, 8 milyar TL’si finansal kiralama şirketlerine. Bireysel krediler 30.5 milyar TL ve yüzde 15.9 oran ile ikinci sırada. Toptan perakende ve enerji sektörü 27.3 milyar TL ve yüzde 14.3’lük oranlar ile üçüncü sırada yer alıyor” diye konuştu.
