Türkiye’nin bağışçılık karnesi: Yıllık kişi başı 983 TL
TÜSEV'in araştırmasına göre Türkiye'nin yüzde 45'i göre geçtiğimiz sene içerisinde akraba, komşu ya da herhangi bir diğer ihtiyaç sahibine yiyecek, giyecek, para yardımı, ya da yakacak gibi maddi ve enformel yardımda bulundu.
Türkiye'de bireysel bağışçılık alanındaki eğilimler, bağış yapılan alanlar ve bağış yapma motivasyonları gibi birçok konunun ele alındığı Türkiye'de Bireysel Bağışçılık ve Hayırseverlik 2021 Raporu yayımlandı.
Türkiye'de bireysel bağışçılığın ve hayırseverliğin durumunu mercek altına alan rapor önceki yıllara kıyasla Türkiye'de bireysel bağışçılığa dair olumlu bir tablo ortaya koyuyor.
Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (TÜSEV) tarafından yayımlanan rapor, Koç Üniversitesi Sivil Toplum ve Hayırseverlik Araştırmaları Merkezi’nden Prof. Dr. Ali Çarkoğlu ve Doç. Dr. Selim Erdem Aytaç liderliğinde, Ekim-Kasım 2021’den geriye dönük son bir yıllık dönemi ele alarak Türkiye’nin 49 ilinin 143 ilçesinde toplam 1734 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda hazırlandı.
Rapor Türkiye’de yaşanan gelişmelerin bireylerin bağış pratiklerine, hayırseverlik algılarına ve bu kapsamda STK’larla olan ilişkilerine ne şekilde yansıdığına dair yorum yapabilmeyi mümkün kılıyor.
Bireysel bağışlar ve faaliyetlere katılım artışta
İlki 2006'da yayımlanan ve Türkiye’de bireysel bağışçılık alanını izleyen tek kaynak olan rapor sonuçlarına göre bireysel bağışçılık ve hayırseverlik pratikleri önceki yıllara göre olumlu bir ivme kazanmış durumda. Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de bir yılda yapılan tüm yardım ve bağışların toplam kişi başı değeri yaklaşık 983 TL olarak hesaplanıyor.
Ancak Türkiye'de vatandaşlar yoksullara yardımı öncelikli olarak devletin görevi olarak görüyor.
Vatandaşların büyük çoğunluğu ihtiyaç sahiplerine yardımlarını ilgili bir kurum aracılığıyla vermek yerine doğrudan kendileri gerçekleştirmeyi ediyor. Fakat bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih edenlerin oranındaki artışın yanı sıra, bireylerin farklı tür sivil toplum faaliyetlerine katılım oranlarında artış var.
Önceden bağışlarını bir kurum aracılığıyla yapmayı tercih edenlerin oranı yüzde 10-12 seviyelerindeyken 2021'de bu oran yüzde 22'ye yükseldi.
Bu artışta COVID-19’un olumsuz etkilerine karşı bireylerin ve STK’ların çalışmaları, saha çalışmasına yakın dönemde yaşanan doğal felaketlerin yarattığı tahribatların giderilmesi konusundaki inisiyatifler ve 2021'in yaz aylarında meydana gelen orman yangınları sebebiyle tanık olunan yardım ve hayırseverlik faaliyetlerinin etkili olabileceği düşünülüyor.
İnsanların yüzde 43'ü yardım yaptı
Türkiye'de vatandaşların neredeyse yarısı (yüzde 45) geçtiğimiz bir yıl içerisinde akraba, komşu ya da herhangi bir diğer ihtiyaç sahibine yiyecek, giyecek, para yardımı, ya da yakacak gibi maddi ve enformel yardımda bulundu.
En sık yapılan yardım türü ise nakit para. Ayrıca araştırmaya göre dilencilere para vermek yaygın bir davranış olarak devam ediyor. Her 10 vatandaştan 5'i dilencilere para verdiğini söylüyor.
Güven duygusu bağış yapma konusunda etkili
Rapor verilerine göre bireylerin bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapmayı tercih etmemesi büyük oranda ihtiyaç sahibiyle karşılaşma ve bağış yapacakları miktarla ilgili. Bağışlarını bir kuruluş aracılığıyla yapanların tercihlerini etkileyen konuların başında kurumlara duyulan güven ve kurumların şeffaflığı geliyor.
Kişilerin bağışlarının en belirleyici etmeni ise duyulan güven ve bağışların amacına göre kullanımı olduğu belirtilirken bağışların kullanımına dair bilgilendirme ve geri bildirimde bulunulması ise genel kabul görüyor. Bilgilendirme yöntemleri arasında ilk sırada yüzde 49 ile SMS ve yüzde 35 ile telefon aracılığıyla iletişime geçilmesi tercih ediliyor.
