Sait Dede: Hakkari adeta siyasal tercihlerinden dolayı cezalandırılmaktadır

HDP Hakkari Milletvekili Sait Dede, Hakkari’de bulunan Esendere, Üzümlü ve Derecik sınır kapılarında yaşanan sorunlar ve eksiklikler ile ilgili TBMM Başkanlığı’na araştırma komisyonu açılması teklifinde bulundu. Dede ayrıca Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un cevaplandırması talebiyle soru önergesi verdi. 

"Kent adeta siyasal tercihlerinden dolayı cezalandırılmaktadır"

Hakkari'nin yıllarca ders kitaplarında tarım ve hayvancılık sektörlerinde ülkenin en önemli kentleri arasında gösterildiğini belirten Dede, "Hakkâri ilinde bugün yayla ve mera yasaklarından dolayı tarım ve hayvancılık bitme noktasına gelmiş durumdadır. Kentte; doğal, kültürel ve tarihsel değerlerine rağmen tek bir turistik yatırım yapılmamıştır. Kent adeta siyasal tercihlerinden dolayı cezalandırılmaktadır" ifadelerine yer verdi. 

İldeki sınır kapılarına değinen Dede, "Sürekli bir seçim yatırımı olarak açılışı gerçekleştirilen ancak önergenin verildiği tarih itibariye halen de açık olmayan Derecik sınır kapısının faaliyete geçmesi durumunda yurttaşların yarım saat sürecek yolu hâlihazırda 12-15 saate uzamakta, yine Derecik kapısının kapalı olmasından dolayı Üzümlü sınır kapısında kilometrelerce kuyruklar oluşmaktadır" dedi. 

'Valiliğin ve güvenlik kuvvetlerinin keyfiyetine bırakılmış durumda'

Dede, önergenin devamında şu ifadelere yer verdi: "Sınır illerinde yaşayan yurttaşlara ihtiyaç duydukları ürünlerin bir kısmını komşu ülkeden tedarik etmesine imkân tanıyan sınır ticareti Hakkâri ilinde tamamen valiliğin ve güvenlik kuvvetlerinin keyfiyetine bırakılmış durumdadır. Muafiyet kapsamında olduğu halde yurttaşların getirdikleri eşyalara çoğu zaman ya gümrük muhafaza el koymakta ya da gümrükten geçtiği halde yol kontrollerinde güvenlik kuvvetleri tarafından el konularak yasal yollarla ülkeye sokulan eşyalara kaçak işlemi yapılmaktadır. Yukarıda kısaca izah ettiğimiz belli başlı sorunların çözümü ve dış ticaretin gelişmesi için kronikleşen sorunların tespit edilerek gerekli tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98.maddesi ve TBMM İçtüzüğünün 104.ve 105.maddeleri gereğince Araştırma Komisyonu kurulmasını arz ve talep ederiz."

Soru önergesi

Dede ayrıca Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un cevaplandırması talebiyle TBMM'ye sunduğu soru önergesinde şu sorulara yer verdi:

1. Bakanlığınızın Esendere sınır kapısının ticari hacminin büyütülmesi anlamında yürüttüğü veya yürütmeyi planladığı bir çalışma var mıdır? Varsa nelerdir?
2. Bölgenin ekonomik olarak dezavantajlı durumu göz önüne alındığında ticaretin daha verimli, daha hızlı ve daha kapsamlı yürütülmesi anlamında kolaylıkların sağlanması, engel ve zorlukların ortadan kaldırılması bağlamında hangi çalışmalar yürütülmektedir?
3. Üzümlü sınır kapısının ticarete açılması, Derecik sınır kapısının yolcu geçişlerine ve ticarete açılması konusunda Bakanlığınız tarafından çalışma yürütülmekte midir? Varsa yapılan çalışmalar hangi aşamadadır?
4. Bakanlığınız uyguladığı ithalat kotalarının bazı ürünlerde (örneğin sanayi ürünleri)  hiç kullanılmadığı bazı ürünlerde de kotanın yetmediği ifade edilmektedir. Belirlenen kotaların ve ürün çeşitliliğinin ilin ihtiyaç ve taleplerine göre;  ile düşen ithalat için yıl bazında İthalat Kotaları veya İthalat Değer Limitlerinin revize edilmesi, Hakkari ilinin ithalat payının arttırılması, ürün ve sektör bazında taleplere göre kotaların ve ürün çeşitliliğinin belirlenmesi konuları Bakanlığınızca değerlendirilmektedir? Mevcut sorunları çözme ve talepleri karşılama yönünde çalışma yürütmekte misiniz? Varsa hangi aşamadadır?
5. Türkiye’deki yetiştiricileri korumak amacıyla tarım ürünlerinde ithalatta zaman kotası uygulaması zaten varken bu ürünler için uygulanan %5’lik miktar kotasının kaldırılması konusu Bakanlığınızca değerlendirilmekte midir?
6. Hakkari ilinde bulunan gümrük teşkilatlarının ilin ihtiyacına göre, ticarette maliyeti düşürmek adına ihtisas gümrüğü haline getirilmesi konusunda çalışmalarınız var mıdır?
7. Sınır ticareti uygulamasının Hakkari ilinde ticari ve ekonomik yaşamı şekillendirecek kadar etkin olamamasını, sınır kapılarından yapılan ticaretin ilin geneline yayılamamasını, bu yönleriyle sınır ticaretinin ilin istihdam verilerine hemen hemen hiç bir olumlu katkısının olmamasını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu konuda mevcut sorunları belirleme ve engelleri çözme anlamında çalışma yürütmeyi planlıyor musunuz?
8. Üzümlü sınır kapısında yolcuların günlerce beklemek zorunda kaldıkları ifade edilmektedir. Bunun sebepleri nelerdir? Çözümü konusunda bir çalışmanız olacak mıdır?