RSF ve gazetecilerden hükümetlere "iklim krizi" çağrısı

İskoçya'nın Glasgow kentinde 1 Kasım'da başlayacak olan Birleşmiş Milletler COP26 iklim değişikliği konferansının arifesinde, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve 34 farklı milletten 60'tan fazla çevre gazetecisi haber yapma hakkına saygı gösterilmesi çağrısında bulunuyor.

Dünyanın her yerinden ve her tür medyadan gelen ve her türlü geçmişe ve siyasi görüşe sahip olan bu gazeteciler, RSF'ye "İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu" başlıklı bir çağrıyı imzalamak için katıldılar.

Gazeteciler hükümetlerden, bu konular hakkında bilgi edinme hakkının, sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyorlar.

• Bildiriyi imzalayan gazeteciler arasında Madagaskar merkezli 2020 Pulitzer Ödülü sahibi Gaëlle Borgia, gıda endüstrisi uzmanı Fransa'dan Morgan Large, 2002'de Sakharov Ödülü'ne layık görülen RSF Basın Özgürlüğü ödüllü Grigory Pasko, Hindistan'dan Soulik Dutta,  çevre suçlarını araştıran Güney Afrikalı Khadija Sharife ve DRC'de çalışan Lucien Kosha, bianet'ten Tansu Pişkin ve Pınar Tarcan var. 

21 çevre gazetecisi öldürüldü

Bildiri, çevresel konuları haberleştirme hakkının 1992'de Rio de Janeiro'daki BM Dünya Zirvesi gibi erken bir tarihte bir ilke olarak tesis edilmiş olmasına rağmen, bu hakka hâlâ saygı gösterilmediğine işaret ediyor.

Dünyanın bazı bölgelerinde çevre sorunlarının ele alınmasıyla bağlantılı tehlikeler nedeniyle son 20 yılda bu konuları araştıran en az 21 gazeteci öldürüldü.

RSF ve çağrıyı imzalayan gazeteciler aynı zamanda uluslararası hukukun somut bir şekilde uygulanması çağrısında bulunuyor. 

Bildiri metni: 

İklim acil durumu, gazetecilik acil durumu

Çevre sorunlarını aktarma hakkının uygulanması artık hayati önem taşıyor. 

Tüm kıtalardaki çevre ve iklim konularında uzmanlaşmış gazeteciler ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) olarak, 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'nin 26. Taraflar Konferansı'na (COP26) katılan tüm ülkelere ciddi bir çağrıda bulunuyoruz.

1992'de Rio de Janeiro'daki BM "Dünya Zirvesi"nde yayınlanan bildirgenin 10. ilkesine göre, "her birey, kamu makamlarının elinde bulunan çevre ile ilgili bilgilere erişim hakkına sahip olacaktır."

Otuz yıl sonra hala, bu ilke ne yazık ki somut bir gerçeklik haline gelmedi.

Pek çok ülkede, çevre ve onu etkileyen kamu politikaları hakkında bilgi ve bilimsel veri elde etmek, bu tür bilgiler her ne kadar büyük ölçüde kamu yararına olsa dahali, imkansız değilse de son derece zor.

Ayrıca birçok tesise ve/veya bölgeye erişimimiz sistematik olarak engellenmekte. Bazılarımız da keyfi yargı süreçlerine tabi tutuluyor ve soğukkanlılıkla öldürülmedikleri zamanda da tehditlerin, gözdağının ve hatta fiziksel saldırıların hedefi oluyoruz.

Son on yılda dünya çapında en az 21 gazeteci arkadaşımız yasadışı madencilik, ormansızlaşma, arazi gaspları ve endüstriyel kirlilik gibi hassas konuları araştırdıkları için öldürüldü.

Yaklaşık 30 gazeteci de tutuklandı. Bu ihlallerin yüzde yetmiş beşi, 2015 yılının sonlarında Paris Anlaşması'nın imzalanmasından bu yana gerçekleşti. Savunduğumuz çevre ve iklim gibi, durumumuz da tehlikeli bir şekilde kötüye gidiyor.

Bugün, tüm insanlık için hayati önem taşıyan bu konularda bilgi verme hakkımızı kısıtlayan engelleri kınıyoruz.

Hükümetlerin, çevreyi savunmada ve iklim değişikliğiyle mücadelede medyanın oynadığı rolü dikkate alması acil bir ihtiyaçtır.

Araştırmacı haberlerimiz, paylaştığımız gezegene yönelik artan tehditlere dikkat çekiyor ve ilgili aktörleri davranışlarını değiştirmeye ikna etmeye yardımcı oluyor.

Doğru bir şekilde bilgilendirildiğinde, halk da insanlık tarihinde eşi benzeri olmayan iklim tehdidiyle daha iyi mücadele edebilir. Ve bu sayede hükümetler sorumluluklarını daha iyi üstlenebilirler.

Hükümetlerden, bilgi edinme hakkının sağlıklı bir çevre ve sağlık hakkının doğasında bulunduğunu resmi olarak kabul etmelerini istiyoruz.

En savunmasız olanlarımıza yönelik artan tehditleri sona erdirmek için, gazetecilerin korunmasına ilişkin uluslararası hukukun somut bir şekilde uygulanması için de çağrıda bulunuyoruz.

2015'te kabul edilen BM Güvenlik Konseyi'nin 2222 sayılı Kararı uyarınca, hükümetleri yargı sistemlerine gazetecilere karşı şiddet suçlarının cezasız kalmasıyla mücadele etmeye çağırıyoruz.

Bir şeffaflık şartı, hükümetler ve özel sektör için de geçerli olmalı. Ortak çıkar, ekonomik ve egemen çıkarlardan üstün olmalıdır.

Sadece bir gezegenimiz var. Tehdit veya engelleme olmaksızın bilgi sağlama hakkımızı kullanabilmemizi sağlamak için herkesin üzerine düşeni yapması çok önemli.

İmzacılar: 

1 Özer AKDEMİR, Türkiye

2 Arlis ALIKAJ, Arnavutluk

3 Melis ALPHAN, Türkiye

4 Enkhzaya BAASANJAV, Moğolistan

5 Nathalie BERTRAMS, Almanya

6 Gaëlle BORGIA, Madagaskar

7 Martin BOUDOT, Fransa

8 Kátia BREZİLYA, Brezilya

9 Eliane BRUM, Brezilya

10 Marcelo CANELLAS, Brezilya

11 Andrei CIURCANU, Romanya

12 Lilia CURCHI, Moldova

13 Angelina DAVYDOVA, Rusya

14 Sheila DEBONIS, Amerika Birleşik Devletleri

15 Vanina DELMAS, Fransa

16 Soumik DUTTA, Hindistan

17 Thomas FISCHERMANN, Almanya

18 Emmanuel GAGNIER, Fransa

19 Atokhon GANIEV, Tacikistan

20 Ingrid GERCAMA, Hollanda

21 John GROBLER, Namibya

22 Amina JABLOUN, Tunus

23 Burcu KARAKAŞ, Türkiye

24 Guido KOPPES, Hollanda

25 Lucien KOSHA, Demokratik Kongo Cumhuriyeti

26 Margaux LACROUX, Fransa

27 Morgan BÜYÜK, Fransa

28 Nelly LUNA, Peru

29 Lazaro MABUNDA, Mozambik

30 Fiona MACLEOD, Güney Afrika

31 Konstantina MALTEPIOTI, Yunanistan

32 Eduardo MILITAO, Brezilya

33 Sayana MONGUSH, Rusya

34 Gela MTIVLISHVILI, Gürcistan

35 Zuza NAZARUK, Hollanda

36 Alex NEDEA, Romanya

37 Vadim NEE, Kazakistan

38 Alexandre NHAMPOSSA, Mozambik

39 Mariam NIKURADZE, Gürcistan

40 Anne Sophie ROMAN, Fransa

41 Elena NOVIKOVA, Kazakistan

42 Hazal OCAK, Türkiye

43 Marie PARVEX, İsviçre

44 Grigory PASKO, Rusya (sürgün)

45 Anastasia PAVLENKO, Özbekistan

46 Tansu PİŞKIN, Türkiye

47 Guillaume PITRON, Fransa

48 David QUINTANA, Nikaragua

49 Anna Bianca ROACH, Amerika Birleşik Devletleri

50 Sofya RUSOVA, Rusya

51 Leonardo SAKAMOTO, Brezilya

52 Hélène SERVEL, Fransa

53 Khadija SHARIFE, Güney Afrika

54 Khaled SULAIMAN, Kanada/Irak

55 Pınar TARCAN, Türkiye

56 André TRIGUEIRO, Brezilya

57 Tomasz ULANOWSKI, Polonya

58 Estacio VALOI, Mozambik

59 Jonathan WATT, Birleşik Krallık

60 Tehmine YENOQYAN, Ermenistan

61 Ning YEN, Tayvan

62 AFAQ ÇEVRE DERGİSİ - MAAN GELİŞTİRME MERKEZİ, Filistin personeli

63 REPORTERRE personeli, Fransa.