Polis kamerayla izliyor: İran'da kadınlara yönelik başörtüsü baskısı arttı

 Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), İran'da başörtüsü zorunluluğuna ilişkin son zamanlarda sıkılaştırılan denetimleri eleştirdi. Af Örgütü Genel Sekreteri Agnès Callamard, Çarşamba günü yayınlanan raporda "Günümüzde sıkı denetimler, örtünmeyen kadınların otomobillerinde ve yaya bölgelerinde kimlik tespiti yapılan kitlesel gözetimlerle güçlendiriliyor" dedi.

Amnesty'den yapılan açıklamaya göre, Nisan ayının ortasından itibaren İran'da trafiğe çıkan bir milyondan fazla kadın, polis tarafından başörtüsüz olarak kameralarla tespit edildi ve SMS ile uyarıldı. Kimlikleri araç plakaları üzerinden belirlenen kadınların başörtüsü kurallarını birden fazla ihlal etmeleri durumunda araçlarına el konulabilecek.

Ülkedeki rejim yanlıları, siyasi ve dini liderliğin muhaliflere yönelik daha sert bir tutum izlemesi için aylardır çağrı yapıyor. Bu bağlamda faaliyetleri bir süre önce askıya alınan, kadınların kılık ve kıyafetlerini denetleyen "ahlak polisi" devriyelerine 16 Temmuz'da yeniden başladı. Amnesty, bu adımı "İran makamlarının egemenlik ve güçlerini yeniden tesis etme çabası" olarak nitelendirdi.

Amnesty raporunda ayrıca yakında İran Parlamentosu'nda oylanması planlanan tartışmalı başörtüsü cezası reformu da sert bir şekilde eleştirildi. Örgüt, planlanan cezaların kadınların sosyal ve ekonomik hakları dahil olmak üzere, insan haklarını ciddi şekilde etkileyeceğini belirtti.

Saçlarını tamamen kapatmadığı gerekçesiyle "ahlak polisi" tarafından gözaltına alınan 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini'nin gözaltı sonrasında 16 Eylül 2022'de yaşamını yitirmesi İran'da başörtüsü zorunluluğuna yönelik geniş çaplı protestolara yol açmıştı. Ülke genelindeki eylemlere katılan 500'den fazla gösterici polisin müdahalesi sonucu hayatını kaybetti, 20 bine yakın insan tutuklandı. Tutuklulardan yedisi ise idam edildi. 100'den fazla kişi de idam istemiyle yargılanıyor.

Eylemlerin kanlı şekilde bastırılmasının ardından İran'da birçok kadın başörtüsü zorunluluğunu pasif protestolarla ihlal ediyor.