Merkez Bankası 850 milyar TL zarar açıklayabilir
Uzmanlar Merkez Bankası’nın 2023 yılı için 850 milyar TL’nin üzerinde zarar açıklayacağı, ayrıca realize olmamış 800 milyar TL’nin üzerinde kur farkı riski bulunduğu belirttiler.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2023 yılı dönemine ilişkin Genel Kurul toplantılarının nisan ayı içinde yapılmasını teminen, 28 Mart 2024 tarihinde Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı düzenleyecek.
Ekonomim'den Mehmet Kaya'nın haberine göre uzmanlar 2023’te Kur Korumalı Mevduat yükünün Merkez Bankası'na verilmesi ile forward döviz işlemlerinden kaynaklı Bankanın ciddi zarar ettiğini belirttiler. Bankanın bu zararının 2024’te nasıl yönetileceğine ilişkin nisan ayında yapılacak olağan Genel Kurul'da bilgi verilmesi bekleniyor. Merkez Bankası’nın 2023 yılı için 850 milyar TL’nin üzerinde zarar açıklayacağı, ayrıca realize olmamış 800 milyar TL’nin üzerinde kur farkı riski bulunduğu belirtiliyor.
'TCMB ZARAR ETTİĞİNDE HAZİNENİN BORCU DAHA DA ARTACAK'
Ekonomim yazarı Prof. Dr. Ömer Faruk Çolak, konuyla ilgili şunları söyledi:
"Merkez Bankaları kâr etmek amacı ile çalışmaz. Ancak herhangi bir firma gibi APİ’den kaynaklı ya da rezerv kaynaklı maliyetleri olur. Bundan dolayı bilançoyu yönetmesi gerekir. Yani her MB için rezerv yönetimi önemlidir. Bir merkez bankasının en önemli gelir kaynağı senyoraj (hükümranlık geliri) geliridir. Senyoraj basit olarak paranın piyasaya sürülme (kağıt, mürekkep, matbaa gideri) maliyeti ile üzerindeki nominal değer arasındaki farktır. Bu gelir güzeldir. Ancak ipin ucu kaçar çok fazla emisyon yaratırsanız enflasyon olacağı için senyorajın reel değeri düşer. Yine bir MB’nin döviz rezervi pozitif ve yüksek ise kur farkından dolayı kazanç elde eder. Eğer tersi ise yani negatif rezervle çalışıyorsa yani borçlu ise kur farkından dolayı zarar eder. TCMB’nin başına gelen de budur."
Merkez Bankası’nın 2023’te zarar açıklaması beklentisine yönelik olarak ise Ömer Faruk Çolak, “TCMB bu yıl eğer bilanço oyunları yapılmaz ise zarar edecek. TCMB’nin zarar etmesinin nedeni, döviz kurlarındaki artış; negatif net döviz rezervle çalışması nedeni ile yapmış olduğu swap anlaşmaları TCMB’nin TL cinsinden borcunun artması, kur korumalı mevduat hesabından kaynaklanan hazine tarafından yapılan ödemelerden zarar etmiş olması” dedi.
Çolak, Merkez Bankasının kâr ettiği yıllarda en fazla kurumlar vergisi ödeyen şirketlerden olması yanında Hazine’ye kâr payı, vergi ve “biraz hileli” olarak nitelediği ihtiyat akçesi devriyle, ciddi gelir sağladığını vurgulayarak, zarar halinde gelir sağlayamayacağını ancak devlet iç borçlanma senetleri ile Hazine’nin Merkez Bankası’na zarar karşılığı verebileceğini kaydetti.
Ömer Faruk Çolak, “Özetle TCMB zarar ettiğinde hazinenin borcu daha da çok artacak. TCMB bu durumda yanlış rezerv yönetimi yapmış olmakta ancak eli mahkum, çünkü TCMB Guvernörü olanlar koltuğa hak ederek oturmadıkları için bedelini kamu zararına da olsa ödemek zorunda” dedi.
