İsveç Radyosu’nun Kürtçe servisi kapanıyor: “Radyo köprü vazifesi görüyordu”

İsveç Radyosu yönetimi, “ekonomik krizi” gerekçe göstererek radyonun 23 yıldır yayın yapan Kürtçe servisini kapatıyor. Radyo yönetimi, Kürtçe bölüm dahil başka dillerde yayın yapan bazı bölümleri de kapatma kararı aldı.

4 kişinin çalıştığı Kürtçe bölümü 31 Mard 2024 tarihinde son yayınını yaparak kapanacak.

“Büyük şok geçirdik”

İsveç Radyosu’nun Kürtçe bölümünde çalışan Beşir Kavak bianet’e yaptığı açıklamada, son birkaç aydır “ekonomik kriz” gerekçesiyle kimi bölümlerin kapatılacağının konuşulduğunu belirtti. Kavak, ancak bunlar arasında Kürtçe’nin ismi geçmiyordu. Bu yüzden, “büyük şok geçirdik”lerini belirtiyor:

“Büyük bir üzüntü, büyük bir şok…İsveç Radyosu içinde Kürtçe redaksiyonun yeri takdir ediliyordu. Çokdilli yayıncılık açısından temel bir motor gibi görülüyordu. Yaptığımız yayıncılığın İsveççe de yapmamız çok fazla talep ediliyordu ve yapıyorduk da. Dört çalışan olarak bu işi sadece 8 saatlik bir mesai gibi görmüyorduk. Çocuğumuz gibi görüyorduk. Bu çocuğu en iyi, en güzel nasıl yetiştiririz diye bakıyorduk. Günümüzü, gecemizi bu işe ayırıyorduk. Araştırmalarımızın çoğunu, mesai saatlerimizin dışında yapıyorduk. Sadece geçim sağlamak amacıyla yaptığımız bir iş değildi. Hem İsveç’in geneli için hem de İsveç’deki Kürt toplumu için önemli bir bölüm olarak görüyorduk. Diğer servislerdeki arkadaşlarımız da büyük üzüntü duyuyor.”

“Büyük bir kayıp”

Beşir Kavak, İsveç Radyosu’nun Kürtçe bölümü’nün Kürt gazeteciliği açısından ne anlama geldiğini şu sözlerle ifade etti:

“Kürtçe medyanın durumunu biliyoruz. Siyasi yapılar zorunluluktan dolayı medya organlarını kuruyorlar. Tarafgirlik Kürt medyasında çok net bir şekilde görülüyor. Medya organları çoğunlukla takipçilerini, okuyucularının sayısını arttırmak istiyorlar ve bunun için de bazen temellendirilmemiş ya da sağlam kaynaklara dayanmayan haberleri yayınlıyorlar. Oldukça yüksek bir gazetecilik seviyesine sahip olan İsveç Radyosu’nda yılda birkaç kez bütün çalışanlar eğitim görüyor. Her gün bütün İsveçli arkadaşlarımızla birlikte haberlerin kontrolü için sürekli irtibat kuruyoruz. O yüzden bu örneğin ortadan kalkacak olmasını çok büyük bir kayıp olarak değerlendiriyorum.”

Kavak Kürtçe bölümün iki ana görevinin olduğunu belirterek, bunlardan birinin “kendilerini yeteri kadar İsveççe ifade edemeyen İsveç’te yaşayan Kürtleri ülke gündeminden haberdar etmek”, diğerinin de İsveç’te yaşayan “Kürt toplumunun sorunlarını İsveç toplumuna duyurmak” olduğunu ifade ediyor.

Bu iki başlıktan dolayı İsveç Radyosu’nun Kürtçe bölümünü Kürt toplumu ve İsveç arasında “köprü” görevini gördüğünü kaydeden Kavak, radyonun ayrıca İsveç Kürt toplumunun entegrasyonunda önemli bir role sahip olduğu görüşünde.

“Türkiye talep etmiş olabilir” iddiası

Kürtçe bölümün kapanacağının açıklanmasının ardından İsveç’te ve İsveç dışında yaşayan Kürtler, sosyal medya hesapları üzerinden tepkilerini dile getirdiler. Kimi sosyal medya kullanıcıları, İsveç’in NATO üyeliğine değinerek, Türkiye’nin talebi ile Kürtçe bölümün kapatılmış olabileceğini iddia ettiler. Ancak Beşir Kavak bu iddiaları, “spekülasyon” olarak değerlendiriyor:

 “Elimizin altında belge olmadığı müddetçe, bunların hepsi sadece spekülasyon. Radyodaki tecrübeme dayanarak şunu söyleyebilirim ki, radyo yönetiminin kararlarını siyasi etki altında kalarak verdiğini düşünmüyorum. İsveç’te gerçekten de bağımsız bir medya var. Kendi kararlarını kendileri alıyor. Söz konusu tartışmaları da takip ettim. Radyodaki yabancı dillerin yayınlarının sona erdirilmesini isteyen kimi tartışmalar da var. Ancak elde belge olmadığı müddetçe, bunların hepsi spekülasyon.”

İsveç Radyosu’nun Kürtçe yayını

1990’lı yıllardan itibare, İsveç’te göçmen ve mülteciler için yayın yapan kimi radyo kanalları açıldı. 2001 yılında yapılan bir değişiklikle, kimi yayınlar sona erdirilerek yeni diller eklendi. Kürtçe de o dillerden biriydi. Haber bülteninin yanı sıra kültür sanat için de bir bölüm vardı. Ayrıca FM yayın yapıyordu. Kürtçe ve diğer dillerde yapılan yayınlar, bağımsız yayınlardı. Kürtçe Radyosu’nun adı “Zayele” idi. 2015 yılında yapılan bir değişiklikle, bu yayınlar, İsveç Radyosu’nun Haber Merkezi’ne bağlandılar. FM yayıncılık sona erdi. Sadece internet radyosu olarak yayın yapılmaya başlandı. Şimdiye kadar da böyle devam etti.