Irak’ta bir yıl sonra hükümet kuruldu

Irak'ta Ekim 2021'de yapılan genel seçimlerin ardından dün (27 Ekim) yeni hükümet kuruldu ve meclisten güvenoyu aldı.

Irak meclisinde 13 Ekim 2022'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Abdullatif Reşid, Muhammed Şiya es-Sudani'ye hükümeti kurma görevini vermişti. Es-Sudani'nin kurduğu ve 23 bakandan oluşan kabineden 21 bakana, dün yapılan oylamada güvenoyu verildi.

Rûdaw haber sitesi, Çevre ve İmar Bakanlıkları için güven oylaması yapılmadığını kaydederken Anadolu Ajansı (AA) "Kürt partiler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle güven oylaması yapılamadığını" yazdı.

253 vekilin katıldığı oylamada meclisten güvenoyu alan isimler şöyle:

• Başbakan Muhammed Şiya Sudani
• Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Fuad Muhammed Hüseyin
• Planlama Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Muhammed Ali Temim
• Petrol Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Heyan Abdulgani Abdulzehra Sewad
• Maliye Bakanı Tayf Sami Muhammed Şekerci
• Savunma Bakanı Sabit Muhammed Said Reza Abbasi
• İçişleri Bakanı Abdulemir Kamil Şemmeri
• Adalet Bakanı Xalid Şiwani
• Elektrik Bakanı Ziyad Ali Fazıl
• Sağlık Bakanı Salih Mehdi Mutleb Hesawi
• Tarım Bakanı Abbas Cebr Alyawi
• Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Ahmed Casım Yabr Esedi
• Sanayi ve Maden Bakanı Halid Battal Necm Abdullah
• Yüksek Öğretim ve Bilimsel Araştırmalar Bakanı Naim Abid Yasır Abudi
• Eğitim Bakanı İbrahim Namıs Musa Cuburi
• Ticaret Bakanı Esir Davud Selman
• Kültür, Turizm ve Tarihi Eserler Bakanı Ahmed Fekak Ahmed Berdani
• Kültür ve Gençlik Bakanı Ahmed Muhammed Hüseyin Kasım
• Göç ve Göçmenler Bakanı İvan Fayeq Yakub Cabru
• Su Kaynakları Bakanı Avn Ziyab Abdullah
• Haberleşme Bakanı Heyam Abdo Kazım Yasır
• Ulaştırma Bakanı Rezaq Muhebs Acimi

Buna göre, yeni Irak kabinesinde Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına eski Dışişleri Bakanı ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyesi Fuad Hüseyin getirilirken Adalet Bakanlığı görevine Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) üyesi Halit Şivan atanmış oldu.

Yeni bakanlar Mecliste yemin ederek görevlerine başladı.

Başbakan Sudani de meclis oturumu sonrası sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, kabinesinin güvenoyu aldığını ifade etti.

Henüz güvenoyu alamayan iki bakanlığın da beklendiği gibi Kürtlere verilmesi durumunda kabinede dört bakanlık IKBY partilerinde olacak.

Bir yıl sonra erken seçim yapılacak

Öte yandan, güven oylamasından önce yeni hükümet programını yayınlayan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, yeni hükümetin ülkede bir yıl sonra erken seçim düzenleyeceğini açıkladı.

Buna göre, kurulacak yeni hükümet siyasi partilerin de onayıyla bir yıl sonra ülkeyi erken seçime götürecek; daha önce meclis tarafından lağvedilen vilayet meclisi seçimlerini de yeniden gerçekleştirecek.

Irak'taki siyasi tıkanıklık

Ülkede seçimlerin üzerinden bir yıl geçse de Şiiler arasındaki anlaşmazlığının neden olduğu siyasi kriz ve Kürtlerin cumhurbaşkanı adayı konusunda uzlaşamaması yeni hükümetin kurulmasını engelliyordu.

Ülkede 2003 sonrası varılan mutabakat ile birlikte, Cumhurbaşkanı Kürtlerden, Başbakan Şiilerden, Meclis Başkanı Sünnilerden seçiliyor.

Irak Meclisinde temsil edilen Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) iki büyük partisi Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) tek bir cumhurbaşkanı adayı üzerinde anlaşmaya varamadığı için cumhurbaşkanı seçilemiyordu.

KDP, IKBY'de İçişleri Bakanlığı görevini yürüten Reber Ahmed'i, KYB ise mevcut Cumhurbaşkanı Berhem Salihi'i aday göstermişti.

13 Ekim 2022'de Irak meclisinde yapılan cumhurbaşkanlığı seçimini ikinci turda 162 oy alan Abdüllatif Raşid kazandı.

Yeni hükümetin açıkladığı programa göre, Irak'ta bir yıl içinde erken genel seçimler yapılması bekleniyor.