İHD’den Cumartesi Anneleri/İnsanları için açıklama

İnsan Hakları Derneği (İHD) bugün yaptığı yazılı açıklamada, gözaltında kaybedilenler bulununcaya ve failleri yargılanıncaya kadar hakikat ve adalet arayışlarını sürdüreceklerini duyurdular.

Cumartesi Anneleri/İnsanları ile hak savunucularının bugün yapmak istediği basın açıklaması da polisçe engellendi, hak savunucuları gözaltına alındı.

Yetkililere çağrı: Sözünüzü yerine getirin

Yasakların, gözaltıların hakikat arayışlarını engelleyemeyeceğini duyuran İHD, yetkililerden taleplerini şöyle sıraladı:

• Cumartesi Annelerinin 28 yılı aşkın bir zamandır haklı ve meşru yöntemlerle sürdürdüğü; devlet güçlerince kaybedilen yakınlarının bulunması ve faillerinin yargılanması talebini yersiz şekilde yasaklayarak engelleyemezsiniz.
• Dönemin Başbakanı ve şimdinin Cumhurbaşkanının kayıp yakınlarına verdiği sözün gereğini yerine getirin ve bu sözün verildiği 2011 yılından bu yana kayıplar konusunda hangi iş ve işlemleri yaptığınızı kamuoyuna açıklayın.
• Cumartesi Annelerinin anayasa mahkemesince de verilen kararla en temel hakları olan toplanma, gösteri ve basın açıklaması yapma haklarını yasaklayan ve gözaltı yoluyla engelleyen Valiler, Kaymakamlar, emniyet amirleri hakkında derhal gerekli işlemleri başlatın.
• Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yılında yüz yılda devlet arşivlerindeki gözaltında kayıp vakalarını kamuoyu ile paylaşın, konu ile ilgili hakikat, adalet, yüzleşme ve onarıcı adalet mekanizmalarını kurarak gözaltında kayıpların bir daha asla olmayacağı tedbirleri alın.
• Birleşmiş Milletler “Bütün Kişilerin Zorla Kaybedilmeden Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşmesine” derhal taraf olun ve Türk Ceza Kanunu’nda Gözaltında Zorla Kaybedilmeyi İnsanlığa Karşı İşlenmiş Suç olarak tanımlayarak Zamanaşımından muaf tutacak düzenlemeleri yapın.

İHD ayrıca, gözaltına alınanların derhal serbest bırakılmalarını, sağlık ve güvenlik durumları hakkında ivedi olarak açıklama yapılmasını talep etti.

Ne olmuştu?

İstanbul Beyoğlu Kaymakamlığı 25 Ağustos 2018'de yapılan Cumartesi Anneleri/İnsanları’nın 700. buluşmasını “herhangi bir bildirimde bulunulmadığı” iddiasıyla yasakladı.

Galatasaray Meydanı'nda toplanan Cumartesi Anneleri/İnsanları’na saldıran polis 23 kişiyi gözaltına aldı. Ardından 46 kişiye "Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet" suçlamasıyla dava açıldı.

1995'te gözaltında kaybedilen Hasan Ocak'ın ablası Maside Ocak, darp edilerek gözaltına alınanlar arasındaydı. 82 yaşındaki annesi Emine Ocak da polis şiddetine maruz kaldı.

Maside Ocak, kolluk görevlileri ve amiri hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak Başsavcılığın soruşturmaya yer olmadığı kararı vermesi üzerine başvurduğu İstanbul Sulh Ceza Hakimliği de itirazı kesin olarak reddedince Ocak dosyayı AYM'ye taşıdı.

Yüksek mahkeme, şubat ayında verdiği kararda Anayasa'nın 34. maddesinde düzenlenen "toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal" edildiğine hükmetti. Maside Ocak'a 13 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Ardından AYM, Cumartesi İnsanları/Anneleri eylemine saldırıp Sebla Arcan’ı darp eden polis memurlarının, kötü muamele ve eziyet yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Görevlilerin yargılanması ve Arcan'a 50 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

Bu iki AYM kararına rağmen, hak savunucularının Galatasaray’da basın açıklaması yapması polis şiddetiyle engelleniyor.