"Gazeteciliğe zulüm sürüyor!"
Türkiye'de iktidarın, hukuk devleti ve medya özgürlüğü konusundaki gerilemeyi görmezden gelmesi sürerken, gazetecilerin kamuoyu ile olan bağları, gözaltı, tutuklama ve üç ay içinde 449 online haber ve içeriğe uygulanan sansürle zayıflatılmaya çalışılıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un "Gazetecilik faaliyeti nedeniyle tutuklu tek bir kişi bile yok" iddialarına karşın, RSF'nin 180 ülke içinde Türkiye'yi 165. sırada gösterdiği Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi'ne göre, 2023 yılında yaklaşık 50 gazeteci en az bir gününü hapiste geçirdi. RSF, Türkiye'nin gazeteci tutuklama ve serbest bırakma konusunda en hızlı hareket eden ülkelerden biri olduğunu belirtti.
Ekim-Kasım-Aralık aylarını kapsayan BİA Medya Gözlem Raporu, çoğunlukla Türk Ceza Kanunu (TCK) ve Terörle Mücadele Kanunu (TMK) kapsamında yargılanan 200'den fazla gazeteciden 10'unun beraat ettiğini, dört kişinin ise toplamda 8 yıl 10 ay 25 gün hapis cezasına çarptırıldığını ortaya koydu.
Anayasa Mahkemesi (AYM), "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" düzenlemesinin iptali için CHP tarafından yapılan başvuruyu 6'ya karşı 8 oyla reddetti. AYM, geçmişte "Cumhurbaşkanına hakaret" ve "Dezenformasyon" dosyalarında da benzer tutum sergiledi.
Avrupa, "AB Üyeliği Dışında Bir Yol" Arayışında
Ulusal ve uluslararası gazetecilik kuruluşları, bu dönemde hukuk ve halkın haber alma hakkı konularında oldukça aktif bir tutum sergiledi. Avrupa Parlamentosu, Türkiye ile diyalog için zemin arayışına girdi ve bu çerçevede Türkiye'yi ziyaret etti. Avrupa Parlamentosu Türkiye Daimi Raportörü Nacho Sánchez Amor, Türkiye'deki hukukun üstünlüğü konusunda bir değişim olmadığını belirtti.
Üç Ayda 200 Sanık, 10 Beraat, 4 Mahkumiyet
Ekim, Kasım ve Aralık aylarında 200'e yakın gazeteci, çeşitli kanunlar temelinde açılan yargılamalarda adı geçti. Bu dönemde, Terörle Mücadele Kanunu'ndan yargılanan gazetecilerden yedisinin dosyası karara bağlandı; dördü beraat ederken üçü hapis cezasına çarptırıldı. Diğer yandan, İMC TV program koordinatörü Ayşegül Doğan'ın yeniden yargılandığı dava, milletvekili seçilmesi üzerine durduruldu.
RSF: Türkiye'de Tutuklama Döngüsü Hızlı İşliyor
RSF'ye göre, Türkiye'de 2023 yılında 50'ye yakın gazeteci en az bir gün hapiste kaldı. Ekim - Kasım - Aralık döneminde en az üç gazeteci tutuklandı, ancak 13 gazeteci serbest bırakıldı.
11 Gazeteciye Gözaltı, "Dezenformasyon" Yeni Moda
Bu üç aylık dönemde en az 11 gazeteci gözaltına alındı. Gözaltı gerekçeleri arasında "örgüt üyeliği", "örgüt propagandası", "iftira/hakaret" ve "dezenformasyon" bulunuyor.
Saldırı Azaldı, MHP Tehditleri Yaygın
Bu dönemde iki gazeteci fiziki saldırıya uğradı. Ayrıca, MHP lideri Devlet Bahçeli ve eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu gibi milliyetçi sağ siyasetçiler, bazı gazetecileri sözlü saldırı ve tehditlerle hedef aldı.
17 Gazeteci "Cumhurbaşkanı" Sanığı, 9 Yılda 74'ü Mahkum
Son üç ayda en az 17 gazeteci ve karikatürist, "Cumhurbaşkanına hakaret" gerekçesiyle yargılandı. Bu dönemde mahkumiyet kararı tespit edilemedi.
Cezasızlık Neredeyse Sistemli!
Gazetecilere yönelik suçlarda cezasızlık, Türkiye'de yaygın bir sorun olarak devam ediyor.
Sansürle Çürüyoruz! 449 Online Habere Yasak
Ekim, Kasım ve Aralık aylarında, 449 online haber ve içeriğe erişim engeli getirildi. Bu dönem, erişim engellemelerinin yanı sıra, haberlerin silinmesi ve arama motorlarında görünmez kılınması gibi uygulamaların da yaygınlaştığı bir dönem oldu.
Hedefteki AYM "Dezenformasyon"a Göz Yumdu
AYM, "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" düzenlemesinin iptali için yapılan başvuruyu reddetti. Ayrıca, AYM'nin önünde 130 bin kadar bireysel başvuru bulunuyor.
AİHM'den Nihayet Bir Karar!
AİHM, bu dönemde medya özgürlüğü kapsamında herhangi bir karar almadı.
RTÜK'ten 1 Milyon 64 Bin 350 TL Ceza
RTÜK, Ekim, Kasım, Aralık 2023 döneminde TV kuruluşlarına toplam 1.064.350 TL idari para cezası verdi.
Üç Ayda 21 İşten Çıkarma
Ekim-Aralık döneminde 21 medya çalışanı işten çıkarıldı veya yayın kuruluşunun yayın çizgisinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle işi bırakmak zorunda kaldı.
