Diyarbakır Kürt Enstitüsü’nden ‘anadil’ semineri

Diyarbakır Kürt Enstitüsü), 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Diyarbakır 1 Nolu Şube’de seminer düzenledi. Seminerin yapıldığı salona “Roja ziwanê dayîke ye dinya pîroz bo. Her wext bi ziwane dayîke” yazılı pankart asıldı. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) belediye eşbaşkan adaylarının yanı sıra çok sayıda kişinin katıldığı seminerin moderatörlüğünü Gülçin Şanlı yaptı. Seminere katılan araştırmacı-dil bilimci Mehemed Malmîsanij “Kürt Etimolojisi”, yazar-çevirmen Saime Xakpur “Bakur ve Rojhilat’ta dil ve edebiyatın durumu”, yazar ve yayıncı Deniz Gündüz ise “Bir dilde standardizasyon” başlıkları üzerinden konuştu. 

Seminerde ilk olarak konuşan Mehemed Malmîsanij, dillere yönelik baskı ve saldırılara değinerek, Kürtçe'nin Kirmançkî lehçesinin daha az konuşulduğu için yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Türkçe'de Türk Dil Kurumu olduğunu ancak Kürtçe için böyle bir kurum olmadığını belirten Malmîsanij, Kürtçe’nin Kurmancî lehçesinin ise git gide Türkçe’ye kaydığını dile getirdi. 

Daha sonra konuşan yazar-çevirmen Saime Xakpur, Rojhilat'da Kürt dili ve edebiyatının durumuna değinerek, Kürt dilinin son 20 yıldaki gelişimi üzerine hazırladığı sunumu aktardı. Yazar ve yayıncı Deniz Gündüz ise, bir dilin standardize edilme sürecini dünyadaki diğer dilleri örnek göstererek anlattı. Kürtçe de uygulanan metot ve ne süreçte yürütüldüğüne dikkati çeken Gündüz, Kürtçe’nin önündeki engelleri hem politik hem de toplumsal açıdan değerlendirdi. Özellikle Kirmançkî lehçesinin karşı karşıya olduğu tehlikeye işaret eden Gündüz, neden dile sahip çıkılması gerektiğini nedenleriyle anlatarak, çözüm önerilerini paylaştı.