Batı'dan İran'a 'idam' tepkisi: Şiddet sarmalı durdurulsun

 İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, İran'da İngiltere adına casusluk yapmak suçlamasıyla idama mahkum edilen İran-İngiltere çifte vatandaşı eski Savunma Bakan Yardımcısı Ali Rıza Ekberi'nin cezasının infaz edilmesini kınadı. Antonio Tajani, Twitter'daki hesabından yaptığı paylaşımda, "İtalyan hükümeti, Ali Rıza Ekberi’nin korkunç infazını en şiddetli biçimde kınıyor. İran'ı barışçıl ve meşru protestoculara yönelik bu barbarca şiddet sarmalını durdurmaya çağırıyoruz" ifadesini kullandı. Tajani ayrıca, Ekberi'nin ailesine ve vatandaşı olduğu İngiltere'ye de dayanışma mesajını iletti.

İNGİLTERE'DEN SAVCIYA YAPTIRIM

Öte yandan İngiltere, Ekberi'nin cezasının infazının ardından İran Genel Başsavcısı Muhammed Muntazeri'ye yaptırım uyguladığını açıkladı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Ekberi'nin erken saatlerde İran rejimi tarafından idam edildiği belirterek, Ekberi'nin idamının, rejimin insan hayatını hiçe saydığının altını çizen 'siyasi amaçlı eylemi' olduğu ifade edildi. Muntazeri'nin, İran yargısının en güçlü isimlerinden biri ve yargılama sürecinden, ölüm cezasının uygulanmasından sorumlu olduğu vurgulanan açıklamada, İngiltere'nin Ekberi'nin idamının ardından Muntazeri'ye derhal yaptırım kararı aldığı kaydedildi. Açıklamada, söz konusu yaptırım kararının, Muntazeri'nin mal varlığının dondurulmasını ve İngiltere'ye seyahat yasağını içerdiği kaydedildi.

ABD: CEZA, SİYASİ MOTİVASYONLA VERİLDİ

İdama ABD'den de tepki gelmişti. İran'a daha önce Akbari'ye verilen idam cezasından vazgeçme çağrısı yapan ABD yönetimi, cezanın uygulanmasını 'vicdansızlık' olarak değerlendirdi. Akbari'ye verilen cezanın ise 'siyasi motivasyonla verildiğini' belirtti.

FRANSA: İHLALLER CEVAPSIZ KALAMAZ

Fransa ise, İran'da İngiltere adına casusluk yapmak suçlamasıyla idama mahkum edilen İran-İngiltere çifte vatandaşı eski Savunma Bakan Yardımcısı Ali Rıza Ekberi'nin cezasının infaz edilmesi nedeniyle İran’ın Paris Büyükelçiliği Maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığı'na çağırmıştı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Fransa’nın Ekberi’nin idam edilmesini sert bir dille kınadığı aktarıldı. İngiliz makamlarıyla dayanışma mesajına yer verilen açıklamada, Fransız makamlarının Ekberi’nin ailesine taziye dilekleri yer aldı.

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna’nın talebi üzerine, Paris'teki İran Büyükelçiliği Maslahatgüzarının bu sabah Bakanlığa çağrıldığı belirtilen açıklamada, "İran tarafından tekrarlanan uluslararası hukuk ihlalleri, özellikle de bu ülkede keyfi olarak alıkonulan yabancı ülke vatandaşlarına yönelik muamele cevapsız kalamaz" değerlendirmesinde bulundu. Açıklamada, Fransa’nın idama karşı olduğu ve İran’ın bunu siyasi olarak kullanmasını kınadığı kaydedildi.

EKBERİ'NİN 'İŞKENCE' İDDİALARI

Ekberi, BBC'de yayınlanan ses kaydında kendisine ait olmayan suçları ağır işkence altında kabullendiğini söylemişti. Buna göre Ekberi kayıtta, "3 bin 500 saat işkence, psikiyatrik ilaçlar ve fizyolojik ve psikolojik baskı yöntemleri sonucunda irademi benden aldılar. Beni deliliğin eşiğine getirdiler ve silah zoruyla, öldürme tehdidiyle yanlış beyanlarda bulunmaya zorladılar" demişti. İngiltere hem İran hem İngiltere vatandaşı olan Ekberi’nin serbest bırakılmasını istemiş ve idam cezasını siyasi bir karar olarak nitelemişti.

İstihbarat Bakanlığı'nın konuyla ilgili açıklamasında, Ekberi'nin ülkenin hassas ve stratejik merkezlerinin bilgilerini 'MI6' olarak bilinen İngiltere'nin Gizli İstihbarat Servisi'ne (SIS) aktardığının tespit edildiği ifade edilmişti. Açıklamada, Ekberi, 'İran'ın stratejik kurumları hakkında önemli bilgiler toplayan ve topladığı bilgileri birçok kez tamamen bilinçli ve hedefli şekilde İngiliz istihbaratına sunan Gizli İstihbarat Servisi'nin en önemli casuslarından biri' olarak nitelendirilmişti.

İran-İngiltere çifte vatandaşlığına sahip olan Ekberi'nin ne zaman tutuklandığı belirtilmese de ülke medyasında 2019-2020 yıllarında MI6 adına casuslukla suçlanarak tutuklandığı bilgilerine yer verilmişti.