4. yargı reformu paketinde neler olacak?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Ekonomi ve hukukta yeni bir reform dönemi başlatıyoruz” sözlerinin üzerinden 6 ay, insan hakları eylem planının kamuoyuna ilanının üzerinden 2 ay geçtikten sonra ilk somut adım atıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “yargı reform paketlerimizin dördüncüsünü yakında Meclisimizin takdirine sunuyoruz” dediği yeni teklif için çalışma başladı.

Edinilen bilgiye göre Adalet, İçişleri ve Aile Sosyal Politikalar Bakanlıkları ile AK Parti Grubundan hukukçu milletvekilleri ve bürokratlar Yargı Strateji Belgesi ve İnsan Hakları Eylem Planı kapsamında ilk etapta yasalaştırılabilecek konuları incelemeye başladı. AK Parti yetkililerinden edinilen bilgiye göre, üzerinde çalışılan taslakta ölçüsüz, tartışmalı tutuklama ile ilgili konular, çocuk mahkemelerindeki yargılamalarda yaşanan sorunlar, cezaevlerindeki bebekli annelerin durumu ve vergi usul kanunundaki ceza maddelerinde kimi iyileştirmeler içeren düzenlemeler yer alacak.

TUTUKLAMA SÜRECİNDEKİ SORUNLARLA İLGİLİ DÜZENLEME YAPILACAK

Yargı Strateji Belgesi’nde, “Özgürlük ve güvenlik hakkını etkileyen, gözaltı, tutuklama ve diğer koruma tedbirlerine ilişkin mevzuat ve uygulama gözden geçirilerek, ölçülü bir şekilde uygulanması yönünde değişiklikler yapılacak ve tedbirler alınacak” denildi. İnsan Hakları Eylem Planı uygulama takviminde de 3 aylık süre içinde azami tutukluluk süresine ilişkin hükümlerin, soruşturma ve kovuşturma aşamaları için ayrı düzenlenmesi, sulh ceza hâkimliklerinin tutuklama ve diğer koruma tedbirlerine ilişkin kararlarına karşı dikey itiraz usulü getirilmesi, tutuklamada ölçülülük ve orantılılık ilkeleri doğrultusunda, katalog suçların kapsamının daraltılması gibi hedefler yer aldı. Katalog suçlarda tutuklamanın "somut delile" dayanması gibi bu konuda da hedefler doğrultusunda kimi düzenlemeler yapılması bekleniyor.

CEZAEVİNDEKİ BEBEKLİ ANNELER İÇİN DÜZENLEME HAZIRLIĞI

Çalışmada yer alan bir yetkiliye göre taslaktaki önemli düzenlemelerden biri cezaevindeki bebekli annelerle ilgili olacak. Hazırlanan planlarda beraberinde 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan annelerin denetimli serbestlikten yararlanma imkânının genişletilmesi ve yakınlarına açık görüşle teslimi gibi çocuğu hırpalamayacak düzenlemeler yapılması öngörülmüştü. Edinilen bilgiye göre, cezaevindeki bebekli annelerin yaklaşık yüzde 20’si FETÖ’den tutuklu. Bunun dışında aralarında çok sayıda adli suçtan tutuklu Roman vatandaşların yer aldığı çocuklu anne bulunuyor. Yetkililer çocuklu annelerle ilgili mevcut düzenlemenin uygulanmasında zafiyetler olduğunu, bunun giderilmesi için adli kontrol sınırlarının genişletilip daha da netleştirilebileceğini ifade etti. Bu şekilde mahkemeler arası uygulama farklarının da ortadan kaldırılması hedefleniyor.

Yeni yargı paketindeki önemli düzenlemelerden biri de çocuk mahkemelerindeki yargılamalarda yaşanan sorunlar ve icradan çocuk teslimi gibi tartışmalara yol açan uygulamalar olacak. Hazırlanan planlarda çocuk mahkemelerinde ifadenin alınacağı odalardan, yargılamanın yapılacağı mahkemelere kadar tüm süreçte mekanların çocukların rahatsız olmayacağı, güvenebileceği hale getirilmesi öngörülmüştü. Bu kapsamda çocuk mahkemelerindeki duruşmalarda hakim, savcı ve avukatların cübbe giymemesi gibi değişiklikler yapılması bekleniyor.

VERGİ USUL KANUNUNDA İYİLEŞTİRMELER YAPILACAK

Teklif hazırlığında yer alması planlanan düzenlemelerden biri de vergi usul kanunundaki ceza maddelerinde iyileştirmeler olacak. Buna göre vergi suçunun her yıl için ayrı ayrı oluşması yerine tek suç kabul edilerek zincirleme suç hükümlerinin uygulanması yönünde değişiklikler planlanıyor.

TEKLİFİN MECLİS TATİLE GİRMEDEN ÖNCE YASALAŞMASI PLANLANIYOR

Ayrıca kadına yönelik şiddetle mücadele kapsamında eşe karşı işlenen suçlarla ilgili kanunda öngörülen cezayı artıran sebeplerin, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletilmesi üzerinde çalışıyor. Ayrıca kasten öldürme ve kasten yaralama suçlarının boşanılan eşe karşı işlenmesi de "nitelikli haller" arasına dahil edilerek boşandığı eşini öldürenlerin de ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilmesinin önü açılacak. Teklifin Meclis tatile girmeden önce yasalaşması planlanıyor.