2021 yılında yargı alanında neler yaşandı?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “Hukuk arkadan gelsin” açıklaması, “çoklu baro yasası”; iki milletvekilinin, vekilliklerinin düşürülmesine neden olan mahkeme kararlarının ardından Anayasa Mahkemesi kararı ile TBMM’ye geri dönmesi, iş insanı Osman Kavala’nın tutukluluğunun tüm ihlal kararlarına rağmen sürmesi, HDP’nin kapatılması talebiyle açılan dava, Anayasa Mahkemesi’nin kapatılması yönündeki çağrılar 2021 yılında yargı gündemini belirledi.

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, “Ya arkadaş, mahkeme kararı bizim arkamızdan gelsin” sözü çok tartışıldı. Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, Bakan Soylu’ya, “Biz yapalım, hukuk arkadan gelsin’ olmaz” yanıtını verdi.

“Çoklu baro yasası”, yargı erkinin üç ayağından biri olan “savunmanın” tepkisini çekti. Yasayı protesto etmek, TBMM’de görüşüldüğü sırada Ankara’ya yürüyen avukatlar, yılın sonunda Türkiye Barolar Birliği Başkanı’nı değiştirdi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun, organize suç örgütü yöneticiliği suçlaması ile yargılanan Sedat Peker’in iddialarına yanıt verirken; “Sedat Peker'den her ay 10 bin dolar alan siyasetçi var” açıklamalarının yargının konusu olmaması, muhalefetin tepkisini çekti.

ANKA, 2021 yılında yargı alanında yaşanan bazı gelişmeleri şöyle sıraladı:

GÖKÇEK İFADE VERDİ

Melih Gökçek, Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı döneminde “FETÖ'ye imar konusunda rant sağladığı” yönündeki şikayetler üzerine başlatılan soruşturma kapsamında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nda ifade verdi. Gökçek, “Ankara’yı parsel parsel sattı” iddiasına ilişkin, “Belediye Başkanı olarak görev yaptığım dönem içerisinde yasal hakkı olan herkesin hakkını belediye meclisi ile birlikte verdik” dedi.

BERBEROĞLU MECLİS’E GERİ DÖNDÜ

Anayasa Mahkemesi, 21 Ocak 2021 tarihinde, “MİT Tırları davasında” suçlu bulunarak daha önce hapis cezasına çarptırılan CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu’nun “siyasi faaliyette bulunma ve seçilme hakkının ihlal edildiğine” ikinci kez oybirliği ile karar verdi. İhlal kararının ardından İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Berberoğlu hakkında verilen hapis cezası kararının infazının durdurulmasına ve Berberoğlu’nun yeniden yargılanmasına karar verdi. Karar sonrasında Berberoğlu, İstanbul Milletvekili olarak TBMM’ye döndü.

Yargıtay 16. Ceza Dairesi; 19 Şubat 2021 tarihinde HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’na “terör örgütü propagandası yapmak” suçlaması ile verilen iki yıl altı ay hapis cezasını onadı. 17 Mart 2021 tarihinde Gergerlioğlu’nun milletvekilliği düşürüldü. Gergerlioğlu, Anayasa Mahkemesi’ne yaptığı hak ihlali başvurusunda karar verilinceye kadar TBMM’den ayrılmama kararı aldı. Gergerlioğlu, 21 Mart 2021’de polis tarafından sabahın erken saatlerinde TBMM’de gözaltına alındı. Anayasa Mahkemesi, 1 Temmuz 2021’de oybirliğiyle Gergerlioğlu’nun “seçilme hakkının ihlal edildiğine” karar verdi. Kararın ardından Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 Temmuz 2021 tarihinde Gergerlioğlu hakkında infazın durdurulmasına kararı verdi. İnfaz durdurma kararının ardından Gergerlioğlu, 16 Temmuz 2021’de TBMM milletvekili olarak döndü.

OSMAN KAVALA HALEN TUTUKLU

İş insanı Osman Kavala hakkında, 1 Kasım 2017 tarihinden bu yana tutuklu olduğu Gezi Parkı yargılaması kapsamında verilen beraat kararı, 22 Ocak 2021’de İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından oybirliğiyle bozuldu. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 12 Mart 2021’de hakkında AİHM’in serbest bırakma kararı verdiği Osman Kavala’nın serbest bırakılması için çağrı yaptı ve ‘daimî gündemine’ aldığını bildirdi. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 17 Eylül 2021 tarihinde Osman Kavala’nın serbest bırakılmasına yönelik uyarıda bulundu. 10 ülkenin büyükelçisi, 18 Ekim 2021’de Kavala’nın serbest bırakılması yönünde çağrı yaptı. Büyükelçilikler Dışişleri Bakanlığı’na çağrılarak uyarıldı. 2 Aralık 2021 tarihinde Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, AİHM kararlarını uygulamadığı sebebiyle Türkiye hakkında ihlal prosedürünü başlatma kararı aldı.

HDP’Lİ SİYASETÇİLERİN YARGILAMASINA BAŞLADI

Eski HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 108 kişinin; 6-8 Ekim 2014 tarihlerinde yaşanan Kobani olayları ile ilgili olarak yargılanmasına başlandı. Davanın 15 Haziran 2021’de yapılan duruşmasında Ayhan Bilgen tahliye edildi. 8 Kasım’da yapılan duruşmada mahkeme başkanı değişti. HDP ve dava avukatları, 11 Kasım 2021’de, yargılamayı yürüten mahkeme heyetini Hakimler ve Savcılar Kurulu’na şikayet etti.

BERKİN ELVAN’I VURAN POLİS TUTUKLANMADI

Gezi Parkı eylemleri sırasında polisin attığı gaz fişeğinin başına isabet etmesiyle yaşamını yitiren Berkin Elvan’ın faili olduğu iddiasıyla polis memuru Fatih Dalgalı’nın yargılandığı davada esas hakkındaki mütalaa 29 Ocak 2021 tarihinde yapılan duruşmada açıklandı. Fail Fatih Dalgalı, davanın 18 Haziran 2021 günü yapılan duruşmasında “olası kasıtla adam öldürme” suçundan 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı fakat tutuklanmadı.

AYM’Yİ TARTIŞMAYA AÇAN KAPATMA DAVASI

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, HDP’nin kapatılması ve 687 HDP’li siyasetçinin siyaset yapmasının yasaklanması için iddianame hazırlayarak, Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) gönderdi. AYM, iddianamede eksiklikler tespit ederek, düzeltilmesi için savcılığa geri gönderdi. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli AYM’nin bu kararına tepki göstererek, “HDP'nin kapatılması kadar Anayasa Mahkemesi'nin de kapanması artık ertelenemez bir hedef olmalıdır" dedi. Yargıtay Başsavcısı Şahin, tespit edilen eksiklikleri gidererek iddianameyi yeniden AYM’ye yolladı ve iddianame kabul edildi. İkinci iddianamede bu kez 451 siyasetçi hakkında siyaset yasağı istendi. HDP iddianameye karşı ön savunmasını AYM’ye sundu. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, savunmanın ardından HDP’nin kapatılması yönünde esas hakkındaki görüşünü sundu.

KILIÇDAROĞLU’NA LİNÇ GİRİŞİMİ DAVASI 27 OCAK’TA

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve beraberindeki heyete Ankara Çubuk’ta şehit Piyade Er Yener Kırıkçı’nın cenazesinde düzenlenen saldırıya ilişkin dava, Çubuk 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde başladı. Üç ayrı iddianamenin hazırladığı davada, iddianamelerin birleştirilmesiyle sanık sayısı 68’i buldu. Sanıklar hakkında; 1 yıl 8 ay 15 gün ile 28 yıl 10 ay arasında hapis cezaları istendi. Sanıklar olayı inkar ederken; kendilerini, “O sırada uzun boylu insanlar geçiyordu, ayağım kimseye vurmasın diye kaldırdım”, “Sopa köpek içindi”, “Seccadeyi kendimi korumak için savurdum”, “Taş değil, bir avuç toprak attım, o da değmedi havada savruldu gitti”, “Kılıçdaroğlu’nu öldürmek isteseydik, zaten çıkamazdı” sözleri ile savundu. Yargılamanın beşinci duruşması, 27 Ocak 2022’de yapılacak.

METİN LOKUMCU DAVASI 9 YIL 11 AY SONRA BAŞLADI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başbakan olduğu dönemde Artvin’in Hopa ilçesine ziyareti öncesinde yaşanan olaylarda polisin biber gazı kullanması nedeniyle yaşamını yitiren Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin dava; olaydan 9 yıl 11 ay sonra, 21 Nisan 2021’de Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde başladı. Mahkeme, 28 Haziran 2021 tarihli ikinci duruşmada “görevsizlik” kararı vererek dosyayı ağır ceza mahkemesine gönderdi. Yargılama, 20 Aralık 2021’de Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı.

ÇORLU DAVASINDA SAVCI HAKKINDAKİ SUÇ DUYURUSU TALEBİ KABUL EDİLDİ

8 Temmuz 2018'de, Uzunköprü-İstanbul seferini yapan yolcu treninin vagonlarının, Çorlu yakınlarında devrilmesi sonucu 25 kişi yaşamını yitirmiş, 340 kişi yaralanmıştı. İddianamede, "kazanın meydana gelmesinde asli kusurlu" bulundukları gerekçesiyle sanıklar Turgut Kurt, Özkan Polat, Çetin Yıldırım ve Celaleddin Çabuk'un "taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak" suçundan 2 ile 15 yıl arasında hapisle cezalandırılmaları istenmişti. “Görevini kötüye kullandığı” ileri sürülen savcı Galip Özkurşun hakkında suç duyurusunda bulunma talebi kabul edildi.

İPEK ER DAVASINDA TUTUKLAMA ÇIKMADI

18 yaşındaki İpek Er’e cinsel saldırıda bulunduktan sonra intihara sürükleyerek yaşamını yitirmesine neden olmakla suçlanan Musa Orhan hakkında, “nitelikli cinsel saldırı” iddiasıyla açılan davada, 10 yıl hapis cezası verildi. Orhan'ın tutuklama talebi ise mahkemece reddedildi.

'AYAKLARIMI GERİ İSTİYORUM' HAYKIRIŞI

İstanbul Şişli’de yaşayan Sabiha Mutlu, eşinden şiddet gördüğü gerekçesiyle boşanma davası açtı. Mahkeme, 5 yaşındaki kızlarının geçici velayetini annesine vererek, babasıyla haftada bir gün görüşmesini kararlaştırdı. 23 Mayıs Pazar günü kızını alan Samet Mutlu, annesine teslim etmedi. Kızını almak isteyen Sabiha Mutlu’ya tokat atan Samet Mutlu, sonrasında ateş etti. Ayağından vurulan Sabiha Mutlu, yere yığıldı. Ateş etmeye devam eden Samet Mutlu, Sabiha Mutlu’yu iki bacağından ve sağ elinden yaraladı. Samet Mutlu’nun iki ayrı suçtan 20 yıla kadar hapis istemiyle İstanbul 41. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davanın ilk duruşmasına Sabiha Mutlu, evliliği boyunca eşinin kendisini öldürmek istediğini şimdi ise engelli hale geldiğini belirterek, "Adalet istiyorum. Ayaklarımı geri istiyorum" dedi.

BOĞAZİÇİLİ ÖĞRENCİLERİN DAVASI

Boğaziçi Üniversitesi'nde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından Melih Bulu'nun rektör olarak atanmasıyla paylaşan protestolarda öğrencilerinde aralarında bulunduğu yaklaşık 200 kişiye farklı mahkemelerde dava açıldı.

10 EKİM KATLİAMI DOSYASINA IŞİD’İN “MEDYA BAKANI” GİRDİ

IŞİD’in 10 Ekim 2015’te Ankara Tren Garı’nda gerçekleştirdiği katliama ilişkin firari sanıklar yönünden Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam eden davada, iki Türk askerinin yakıldığı görüntüyü servis ettirdiği iddia edilen IŞİD’in “medya bakanı” Ömer Yetek ile ve canlı bombaların içinden çıktığı Adıyaman hücresinin yöneticisi Mustafa Dokumacı’nın eşi Ulkar Mammadova’nın ifadesi dosyaya girdi.

SAKARYA’DAKİ PATLAMANIN DAVASINDA MÜTAALA VERİLDİ

Sakarya’nın Hendek ilçesinde Büyük Coşkunlar Havai Fişek fabrikasında 7 işçinin ölümüyle sonuçlanan patlamaya ilişkin dava açıldı. 7 sanıklı davada savcı mütalaasını açıklayarak, "Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçlamasıyla 7 sanık hakkında 2 yıl 8’er aydan, 22 yıl 6’şar aya kadar hapis cezası istendi. Duruşma 31 Ocak 2022'ye ertelendi.

HDP’Lİ DENİZ POYRAZ ÖLDÜRÜLDÜ

HDP’nin İzmir İl Başkanlığı’na saldırı düzenlendi ve HDP’li Deniz Poyraz hayatını kaybetti. 27 yaşındaki saldırgan Onur Gencer hakkında, ağırlaştırılmış müebbet hapis ve 7 yıl hapis cezası istemiyle İzmir 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Davanın ilk duruşmasında gerginlik çıktı ve dava 24 Ocak’a ertelendi.