15 Mayıs Kürt Dil Bayramı |Kürtçe eğitim dili olsun

15 Mayıs Kürt Dil Bayramı'na dair birçok kentte yapılan etkinliklerde, Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması talebi öne çıktı. 

Mersin, Şırnak, Batman, Adıyaman, Malatya, Mardin, Hakkari, Van ve İzmir’de 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı dolayısıyla etkinlikler düzenlendi.

Kürt Dil Platformu ve Kürt Dil Ağı öncülüğünde düzenlenen eylem ve etkinliklerde, asimilasyon politikalarına dikkat çekilerek, Kürtçenin resmi ve eğitim dili olması talep edildi. 

HAKKARİ

HDP Hakkari İl Örgütü'nün yaptığı açıklamaya çok sayıda kişi katıldı. HDP il yöneticisi Kadir Şahin, yüzyıllar öncesinden Anadolu ve Mezopotamya topraklarında birçok farklı dilin konuşulduğunu söyleyen Şahin, “UNESCO’nun dünya üzerinde kaybolacak diller atlasında Türkiye'de 18 dil yok olmakla karşı karşıya. Açıkça görülüyor ki yürütülen politikalar, kültür ve düşünceleri yok etmeye yönelik bir stratejidir.

İktidarların Kürt dilini yok sayma yaklaşımlarının en somut örneği ise kayyımların icraatlarında ortaya çıktı. Halkın iradesini gasp eden kayyımlar, Kürt dilini toplumsal alanda yok saymak ve ortadan kaldırmak istiyorlar. Bizler kesinlikle bu yaklaşımları kabul etmiyoruz. Tüm dillerin dil ve kültürlerin ortak alanda özgürce buluştuğu bir dünya kurma ve mücadeleyi sözü veriyoruz” dedi.

MERSİN 

HDP Mersin İl Örgütü, Özgür Çocuk Parkı’nda açıklama yaptı. “Bê ziman jiyan nabe (Dilsiz yaşam olmaz)” ve “Bijî zimanê Kurdî (Yaşasın Kürtçe)” sloganlarının atıldığı açıklamada, Kürtçenin Kurmancî ve Kirmanckî lehçelerinde “Dilimiz onurumuzdur” yazılı pankart açıldı. Açıklamada ayrıca “Cejna zimanê Kurdî pîroz be”, “Zimanê me hebûna me ye” dövizleri taşındı. 

HDP yöneticilerinden Emin Aksu, Kürtçeye dönük asimilasyon politikalarına karşı “mücadele” çağrısı yaptı. Aksu, “Bütün yasakları kaldırmak için evimizde iş yerimizde bulunduğumuz her alanda Kürtçe konuşalım. Dil yaşamdır, kimliktir, var olmaktır” diye konuştu. 

Açıklamaya katılanlar, daha sonra alkış ve sloganlarla parti binasına yürüdü. Yürüyüşün ardından HDP binasında dêngbej ve şiir dinletisi düzenledi.  

ŞIRNAK

Şırnak’ın Cizre ilçesinde, Birca Belek Dil ve Kültür Derneği’nde yapılan açıklamaya, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şırnak Milletvekili Hasan Özgüneş, il ve ilçe yöneticileri, Barış Anneleri Meclisi, Özgür Kadın Meclisi (Tevgera Jinên Azad-TJA), Silopi Belediyesi Eşbaşkanı Adalet Fidan, yerlerine kayyım atanan Cizre Belediyesi Eşbaşkanları Berivan Kutlu, Mehmet Zırığ ile İdil Belediyesi Eşbaşkanı Songül Erden’in yanı sıra çok sayıda kişi katıldı.

 Açıklamayı yapan HDP Cizre İlçe Eşbaşkanı Zilan Ecevit, Kürt Dil Bayramı Günü’nün tarihsel sürecine değinerek, ilk Kürt dergisi olan Hawar Dergisi’ni anlattı. Ecevit, devletin Kürt değerleri, dil ve kültürünü yok etmek için bütün politikaları devreye koyduğunu ifade etti.

Açıklamanın ardından oturma eylemi yapıldı. “Zimanê Kurdî” şarkısının söylendiği eylemde, “Zimanê me rûmeta me yê”, “Zimanê me nasnameya me ye” ve “Bê ziman jiyan nabe” sloganlarıyla son buldu. 

BATMAN 

Batman’da Yılmaz Güney Parkı’nda kitlesel açıklama yapıldı. HDP Kadın Meclisi Sözcüsü Ayşe Acar Başaran, HDP Batman Milletvekilli Necdet İpekyüz, TJA, Barış Anneleri Meclisi, Batman Emek ve Demokrasi Platformu, HDP’liler ve çok sayıda kişi açıklamaya katıldı.

Açıklamada, “15 Mayıs Kürt Dil Bayramı Günü Kürt halkına kutlu olsun” ve “Dar li ser koka xwe, mîrov li ser zimanê xwe şîn dibe” pankartı ile “Bê ziman jiyan nabe” dövizleri taşındı.

HDP’li Necdet İpekyüz, iktidarın seçim dönemlerinde Kürtçeye dair açıklamalarda bulunduğunu söyledi ve ekledi: “Seçim sonrası ise Kürtçeye dönük saldırılarını artırıyor. Seçim odaklı bir yaklaşım var. Sonrasında gerçekleştirdiği saldırılara hepimiz şahidiz. Kayyımlar eliyle Kürtçeyi nasıl yok etmek istediğini gördük. Kürt dilini yok etmek istiyorlar. Bu saldırılara karşı mücadelemizi büyütüp, yaşamın her alanını Kürtçeye çevirelim." 

Açıklama, “Bê ziman jiyan nabe” sloganıyla son buldu.  

ADIYAMAN

Ferat Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (Ferat-Der), Demokrasi Parkı’nda açıklama yaptı. Kömü Belediye Başkanı Erhan Karakaş, Adıyaman’da bulunan sivil toplum örgütleri üyelerinin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı.

Ferat-Der Eşbaşkanı Kazım Turhal, Kürtçenin yaşayan en eski ve kadim dillerden biri olmasına rağmen bugün birçok yasaklama ile karşı karşıya kaldığını ifade etti. Turhal, Kürtçenin resmi dil olması gerekliliğini vurguladı. 

Açıklama ardından KESK Adıyaman Şubesi’nde dengbêj dinletisi düzenlendi. 

MALATYA

HDP Malatya İl Örgütü Eğitim Kültür ve Sanat Komisyonu, Kürt dilinin önemine dair söyleşi düzenledi. İl binasında gerçekleşen söyleşiye parti üyeleri katıldı. 

ANTEP

HDP Antep İl Örgütü, Yeşilsu Parkı'nda açıklama yaptı. Açıklamayı parti adına HDP Antep İl Örgütü Eşbaşkanı Avni Binici yaptı. Açıklama ardından parti binasında Kürt diline ilişkin panel düzenlendi.

MARDİN 

Mardin'in Artuklu, Nusaybin ve Kızıltepe ilçelerinde etkinlikler düzenlendi. Kızıltepe ilçesinde Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Temsilciliği, HDP ile Mezopotamya Kültür ve Sanat Derneği tarafından düzenlenen etkinliğe HDP Sözcüsü Ebru Günay da katıldı.

Mezopotamya Çocuk Korosu'nun da enstrümanları ve ulusal kıyafetleriyle yer aldığı etkinlik, Eğitim Sen binası önünde yapıldı. Etkinlikte "Bê ziman jiyan nabe", "Perwerdehiya Kurdî mafê meye", "Kamîya kesî binê zimanê kesî de nimite yo" ve "Dar bi av û tavê zorak bi zimanê xwe mezin dibe" dövizleri taşındı. Etkinlikte Kurmancî ve Dimilkî lehçelerinde "Bila zimanê Kurdî bibe zimanê fermî û perwerdehiyê" pankartı açıldı. 

Açıklamanın ardından Mezopotamya Çocuk Korosu, Kürtçe şarkılar seslendirerek, Kürt Dil Bayramı’nı kutladı.  

İZMİR  

İzmir’de, Avesta, Komaleya Lêkolinên Çand û Ziman (Avesta Dil ve Kültür Araştırma Derneği) Sarnıç Piknik alanında düzenlediği ekinlikle 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı'nı kutladı. Yoğun katılım gösterilen etkinlikte, halaylar çekildi, bilgi yarışması ve müzik dinletisi yapıldı.

Kürtçe'nin Kurmancî lehçesinde konuşan Avesta Dil ve Kültür Araştırma Derneği yöneticisi Mustafa Borak, “Dilimizin statüsü yok, bu yüzden çokça konuşulmuyor. Ehmedê Xanî, “Ne yapayım, gerçekten de pazarımız kesattır’ diyor. Umut ediyorum ki hep birlikte dilimize sahip çıkacağız. Özellikle yeni yetişen nesille Kürtçe konuşulsun" diyerek, dil bayramını kutladı.

Konuşmaların ardından Kürtçe'nin Kurmancî ve Kirmanckî lehçelerinde eğitim alan öğrencilere sertifikaları verildi. Etkinlik, "Be ziman jiyan nabe" sloganıyla son buldu.

VAN

KESK Şubeler Platformu, öncülüğünde düzenlenen açıklamaya HDP Van Milletvekilleri Murat Sarısaç, Muazzez Orhan’ın yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. Eğitim Sen Şube Başkanı Murat Atabay, bir toplumun diliyle var olduğunu söyleyerek, dilini kaybeden toplumların yok olduklarını belirtti. Kürtçenin resmi dil olması gerektiğine dikkat çeken Atabay, Kürtlerin dillerine sahip çıkması çağrısı yaptı. Açıklamanın ardından kurumlar arası bilgi yarışması yapıldı. Etkinlik, müzik grubunun konseriyle sona erdi. 

HDP VE DBP'DEN AÇIKLAMA

HDP Merkez Yürütme Kurulu, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı'na dair Kürtçenin Kurmancî ve Kirmanckî lehçelerinde yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, Kürt dili üzerindeki baskılara işaret edilerek, baskılara karşı bir direniş olduğu kaydedildi. Açıklamada, 15 Mayıs'ın Kürt dilinin yok edilmesi ve yasaklanmasına karşı tarihi bir gün olduğu belirtildi.

Açıklamada, "Egemenler bir toplumun yok edilmesinin dilinin yok edilmesinde olduğunu bildiği için Kürt dilini yok etmek için tüm güçlerini kullandılar. Bu politika bugün de devam ediyor. Kürt dili bugün de eğitim dili değil ve Kürt çocukları anadillerinde eğitimden mahrumlar. Kürt dili bugün de tüm kamusal alanlarda kullanılmıyor ve resmi olarak tanınmıyor. Bu politikaları kabul etmiyoruz, dün nasıl mücadele ediyorsak bugün de yarın da mücadelemizi sürdüreceğiz.

Bir kez daha çağrı yapıyoruz, Kürt dili anayasal olarak tanınmalıdır. Kürt dili eğitim dili olmadı ve üzerindeki engellemeler kaldırılmalıdır. Hawar dergisinin 90'ıncı yıldönümünde başta Kürt halkı olmak üzere Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Kürt Dil Bayramı'nı kutluyoruz" ifadelerine yer verildi.

DBP açıklamasında, ulus-devlet zihniyetiyle birlikte asimilasyon ve yasakların sistematik bir hal aldığı vurgulandı. Bu politikalar neticesinde Kürtçenin yasaklandığına dikkati çekilen açıklamada, aynı zihniyetin günümüzde de devam ettiği vurgulandı. Açıklamada, Meclis'te halen Kürtçenin "bilinmeyen dil" olarak kabul edildiğine işaret edilerek, "İlkokuldan üniversiteye kadar Kürtçe önündeki engeller kaldırılmalı. Kürtçe anayasal güvenceye alınmalı" çağrısı yapıldı.